Toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali 7-ma’ruza. Oziq-ovqat sanoatida fermentlar va ularning texnologik ahamiyati

zamonaviy  rivojlanish  davri  faqatgina 

-asrni  boshlaridan  boshlangan. 

1814  yilda  rossiyalik  olim 

K.Kirxgof 

kraxmal  unayotgan  arpa  donlari  tarkibidagi 

ba’zi moddalar  ta’sirida shakarga aylanishini kuzatgan. Farang olimlari 

A.Payen

 va 

J.Pirso

 1833 yilda solod ekstraktidan olingan termolabil omil kraxmalni gidrolizlash 

xossasiga ega bo`lishini aniqlab uni 

diastaza

 deb ataganlar.  

1837  yilda 

I.Berzellus

  fermentlar  tirik  organizmlar  yetkazib  beradigan 

katalizatrorlar 

ekanligini 

ko’rsatib 

berdi. 

Ana 

shu 

vaqtda 

“

ferment”(lot.fermentatio-bijg’ish)  va  “enzim”  (yunoncha.



 



-achitqida) 

terminlari paydo bo’ldi.

  

1897  yilda  nemis  olimlari 

H.  Buchner

  va   

E.Buchner

lar  achitqini  infuzor 

tuprog’i bilan aralashtirish natijasida olingan suyuqlik qandni bijg’itib spirt va 

 

hosil  qilishini  ko’rsatib  berdilar.  Achitqi  suyuqligi  o’z  tarkibida  fermentlarni 

murakkab aralashmasini (

zimaza

) tutib, bu fermentlar hujayra ichida va tashqisida 

faoliyat ko’rsatishlari ma’lum  bo’ldi.