Toshkent kimyo-texnologiya instituti «oziq-ovqat mahsulotlari texnologiyasi» fakulteti «oziq-ovqat xavfsizligi» kafedrasi

Kichik korxonalar uskunalariga qo‘yiladigan talablar. Kichik quvvatli korxonalarda katta quvvatga ega texnologik uskunalardan foydalanish, maksadga muvofiq emas, chunki ular qimmat narxga ega, ularni to‘la quvvatda ekspluatatsiya qilishga xom ashyo etishmaydi.
Har tomonlama universal (bajaridigan ishi bo‘yicha) va ko‘poperatsiyali uskuna qo‘llash iqtisodiy qulaydir. U oson va tez o‘zgartiriladigan, arzon, ishonchli va ko‘p muddatli bo‘lishi lozim. Bunday uskunani agregatlash prinsipiga asosan, umumiy uzatgichdan foydalanib, har xil operatsiyalarni bajaradigan o‘zlashtiriladigan ishchi organlariga ega qilib yaratish mumkin. Detallarni va qismlari (unifitsirovannыe) almashtiriladigan va minimal o‘lchamda bo‘lishi mumkin.
Uskunalarning kichik korxonalarda ishlashi uchun, odatda, bug‘, siqilgan havo va gaz qo‘llanilmaydi. Uskunalar va kichik korxona faoliyatining yuqori samaradorligi maxalliy issiqlik, suv, sovuqlik bilan ta’minlovchi manbalarga bog‘liq. Ishlab chiqarish korxonalarini loyihalashda mahsulotlarni va xom ashyoni saqlash uchun tabiiy manbalardan foydalanish imkoniyatlarini hisobga olish kerak. Kichik korxonalardagi uskunalarni ekspluatatsiya qilish uchun maxsus tayyorlangan mataxassislar – texnologlar, mexaniklar, laborantlar va ishchilar talab qilinadi.
NASOS APPARATLARI
Sut sanoatida sutni tashish uskunalaridan nasoslar – asosiy hisoblanadi. Ular xom ashyo – sutni qabul qilishda, uskunalarga uzatish va ularni bo‘shatish uchun hamda bajariladigan texnologik operatsiyalar oralig‘ida trasportirovka qilish uchun mo‘ljallangan. Sutni armaturalar o‘rnatilgan sut quvurlari orqali transportirovka qilinadi. Sut sanoatida 2 turdagi nasoslar qo‘llaniladi: dinamik va xajmli.
Nasoslar ishini baholovchi asosiy ko‘rsatkichlar – uzatish va bosim. Uzatish shunday ko‘rsatkichki, u vaqt birligida nasos bilan uzatiladigan mahsulot miqdorini ko‘rsatadi. Bosim – mahsulotni so‘rib olish satxidan uni uzatishning eng yuqori nuqtasigacha bo‘lgan balandlik.
Dinamik nasoslar. Bu turdagi nasoslarga parrakli, vixrlm va boshqalar kiradi. parrakli nasoslar o‘z navbatida markazdan qochma va o‘qli xillarga bo‘linadi. Dinamik nasoslarning ishchi organlari aylanadigan ishchi g‘ildirakdir. Energiya mahsulotga ishchi g‘ildirakdan parrak yoki disklarning tegib turgan sutga dinamik ta’siri orqali o‘tadi.
Sutni xaydab berish uchun markazdan qochma nasoslar keng qo‘llaniladi.