Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

 

 

 

 

 

O‘zbek udumlari 

O‘zbeklar qadimdan to‘y turlariga boy xalq. Sunnat to‘yi, nikoh to‘yi, askar to‘yi, uy to‘yi, 

muchal to‘yi, ellik va undan ortiq yoshlarni nishonlash to‘ylari… 

Urf-odat ko‘pchilik tomonidan qabul qilingan bo‘lib, u kishilar turmushiga singib ketadi, 

bu  ko‘proq  oilaviy  munosabatlarda  sodir  bo‘ladi.  Masalan,  o‘zbek  xalqiga  xos  urf-odatlarga 

---

33

 

 

salomlashish  qoidalari,  kelin-qizlarning  ertalab  hovlilarni  supurib,  suv  sepishi;  mehmonlarga 

alohida  hurmat  ko‘rsatish,  bayram  arafalarida  bemor,  yolg‘iz,  muhtoj  keksalardan, 

qiynalganlardan xabar olish, hashar kabi udumlar kiradi. 

Yaxshi niyat – yarim davlat, deydi xalqimiz. Tilak bildirish, yaxshi niyat, duo-yu olqishlar 

– bu ham o‘zbek xalqining eng qadimiy udumlaridan biridir. Inson hayotining barcha fasllarida, 

turli  yoshlarda,  turli  munosabatlar  bilan,  turmushning  barcha  chorrahalarida  bir-biriga  tilak 

bildiradi, yaxshi niyat qiladi. 

Bola tug‘ilganda, - “Farzand, zurriyot muborak bo‘lsin deya umri-yu rizqi, ota-onasi, bobo-

yu buvisi bilan bergan bo‘lsin”,-deyiladi. Bu ixcham tilakning mazmunida katta hikmat bor. Bola  

tug‘ilibdimi, avvalo, uning umri uzun bo‘lsin, rizqi nasibasi mo‘l bo‘lsin, ota-onasi tarbiya berib, 

oq  yuvib,  oq  tarab  voyaga  yetkazar  ekan,  farzandining  huzur-halovatini,  rohatini,  iqbolini 

ko‘rishsin,  xalqning  og‘irini  yengil  qiladigan  shaxs  bo‘lib  yetishsin  kabi  ko‘pga  va  uzoqqa 

mo‘ljallangan tilaklar birgina shu ibora hikmatda o‘z jamuljamini topgan. 

Mo‘ysafidlar,  ota-onalar  farzandlarining  duoyi  jonini  qilisharkan,  “oy  borib,  omon 

qaytgin”,  deya  kaftlarini  yuzlariga  surtib,  fotiha  tortishadi.  “Omad  yor  bo‘lsin,  olginu 

oldirmagin,  to‘rt  muchang  sog‘  bo‘lsin,  xudo  o‘z  panohida  asrasin,  chor-yorlar  madadkor 

bo‘lsin” tilaklari ham shu holatlarda qo‘llanilishi mumkin.