Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"


Yozma nutqning og‘zaki nutqdan farqli tomonlari



Download 7,27 Mb.
Pdf ko'rish
bet197/636
Sana02.07.2021
Hajmi7,27 Mb.
#107015
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   636
Bog'liq
9f271df388 1585767174

 

Yozma nutqning og‘zaki nutqdan farqli tomonlari  

Yozma  nutq  va  og‘zaki  nutq  inson  nutq  faoliyatining  ikki  shakli.  Har  ikkisi  ham 

kishilik jamiyatining muloqot vositasidir. Og‘zaki nutq birinchi shakllanadi, yozma nutq esa  

keyin shakllanadi.  Yozma nutq og‘zaki nutqning tayyor mexanizmlaridan foydalangan holda 

uni takomillashtirib va ularni bir qadar murakkablashtirib boradi, tilning yangi ifoda shakllari 

uchun xos bo‘lgan yangi unsurlarni qo‘shadi.  

Yozma  nutq  ta’lim  jarayonida  maqsadli  ravishda  egallab  boriladi.    Og‘zaki  nutq 

bolaning kattalar bilan amaliy 

 muloqoti  jarayonida  ularga  taqlid      qilish  asosida 

shakllanadi.  Yozma  nutqda    so‘z      tanlashga,  jumla  tuzishga  ancha  yuqori  talab  qo‘yiladi. 




139 

 

Yozma  nutq  tashqi  tomondan  (aytaylik,  suhbatdosh  tarafidan)  tuzatishsiz  kechadi.    Yozma 



nutq muloqotning jonli vositalaridan xoli, ya’ni mimika, jestlar ishtirok etmaydi.   

Demak,  yozma  nutq  til  mavjudligining  bir  shakli.  Yozma  nutq  qat'iy  me’yorga  va 

tartibga solingan  adabiy tildan foydalanadi. Adabiy so‘zlashuv ulubida  gaplarda so‘zlarning 

tartibi qaror topgan, inversiya (so‘z tartibining o‘zgarishi)ham unga xos bo‘lib so‘zlovchining 

hissiyotini  yorqin  tasvirlashga  xizmat  qiladi.Adabiy  so‘zlashuv  uslubi  o‘z  leksikasi  bilan 

og‘zaki  so‘zlashuv  uslubidan  farq  qiladi  .  Adabiy  so‘zlashuv  uslubi  leksikasiga  oid 

so‘zlar”Imlo lug‘ati”dan joy olgan bo‘lib umum uchun tushunarlidir. 

Yozma  nutq          Yozma  nutq  og‘zaki  nutqdan  quyidagi  xususiyatlari    bilan    ajralib  turadi: 

nutqni yozayotganda muallif vaqt jihatidan bemalol  fikrlash imkoniyatiga ega bo‘ladi. U o‘z 

nutqi  qismlarini  va  butun    nutqni  qayta-qayta  tahrir  qilishi  uchun  eng  mos  imkoniyatlarni  

tanlashi, gap tuzilishini qulaylashtirishi mumkin. Shuning uchun ham   yozma  nutq og‘zaki 

nutqdan ravondir. 


Download 7,27 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   636




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish