Toshkent kimyo-texnologiya institiuti "tasdiqlayman"

v

 undoshi

: 1) so‘z o‘rtasida (gavda, tovuq), oxirida (ov, suv) ishlatiladi.  2) 

o‘zbek tiliga arab va rus tillaridan o‘zlashgan so‘zlarda «lab-tish» v ishlatiladi va 

u  ayrim  o‘rinlarda  jarangsizlashadi:  avtomat  –  aftomat,  arxiv  –  arxif,  avtobus  – 

aftobus, sovxoz – sofxoz.  

g

  undoshi

:  1)  so‘zning  barcha  o‘rinlarida  kela  oladi:  gul,  agar,  barg.  2) 

qadimgi  turkiy  tilda  so‘z  boshida  qo‘llanmagan.  3)  so‘z  oxirida  kelishi  ko‘proq 

o‘zlashma so‘zlarda uchraydi: pedagog, barg.

 

k

 undoshi

: 1) so‘zning barcha o‘rinlarida keladi (katta, aka, o‘rdak). 2) k – 

undoshi  bilan  tugagan  ko‘p  bo‘g‘inli  so‘zlarga  egalik  affiksi  qo‘shilganda, 

asosdagi  «k»  jarangli  «g»  ga  o‘tadi:  telpak  –  telpagim,  yurak  –  yuragim.  Bir 

bo‘g‘inli  va  ayrim  so‘zlashma  so‘zlar  bundan  mustasno  (yuk-yukim,  ishtirok-

ishtirokim).  «k»  dan  so‘ng  unli  tovushlarning  faqat  old  qator  ottenkalari 

(variantlari) qo‘llanadi: ko‘l, gul, kitob.