Toshkent kimyo texnalogiya instituti huzuridagi angren texnalogiya texnikumi

Koagulyasion parchalarni hosil bo'lish sxemasi.
1 – suv tarkibidan ajralib parchaga aylangan zarrachalar; 2 – gidrooksid zarrachalari; 3 – organik moddalar; 4 – yelimlovchi ko'prikchalar; 5 – suv to'lg'izilgan yuzalar.
Alyuminiy sulfatning suvda gidrolizlanishi
Al(SO4)3+6H2O=2Al(OH)2+3H2SO4
Temir sulfatning gidrolizlanishi natijasida avval temir ikki gidroksidi hosil bo‟lib, so‟ng hosil bo‟lgan Fe(OH)2, ishqoriy muhitda (рН>8) suvdagi kislorod yordamida temir uch gidroksidiga aylanadi.
FeSO4+2H2O=Fe(OH)2+H2SO4
4Fe(OH)2+2H2O+O2=4Fe(OH)3
FeCl3+3H2O=Fe(OH)3+3HCl


Koagulyasion mikrozarrachalarning flokulyant bilan bog'lanishi:
1 – adsorbsiyalovchi guruh; 2 – mikrozarracha; 3 – molekulalararo aloqa; 4 – flokulyant molekulasi.
Gidroliz natijasida hosil bo‟lgan sulfat va xlorid kislotalari koagulyatsiya natijasida suvdagi bikarbonat anionlarining parchalanishini ta„minlaydi.


HCO3+H2SO4=SO4+H2O+CO2
HCO3+HCl=Cl+H2O+CO2 15

Koagulyatsiya borishi suvning muhitiga ya„ni PH ko‟rsatkichiga bog‟liq, chunki alyuminiy va temir gidroksidlari amfalit moddlar bo‟lib suvning рН miqdori o‟zgarishiga qarab har xil dissotsiyalanadi. Agar suvning ishqor yoki kislotaligi katta bo‟lsa alyuminiy gidroksidi suvda ionlarga parchalanishi kattalashib, koagulyatsiya jarayonida kolloid zarrachalarning kattalashib, katta zarrchalar “parchalarga” aylanishi sodir bo‟lmaydi. Agar suvda рН ko‟rsatkichi 6,5-8 oralig‟ida bo‟lsa koagulyatsiya jarayonida alyuminiy gidrooksidi Al(OH)3 ionlarga ajralmaydi va gidroliz natijasida hosil bo‟lgan barcha Al(OH)3 atrofida har xil kolloid zarrachalari yopishishi natijasida ular kattalashib cho‟kmaga tushadi. Suvni koagulyatsiyalash uchun koagulyant sifatida temir sulfat FeSO4 ishlatilganda uning gidrolizlanishi natijasida Fe(OH)2 hosil bo‟ladi. Koagulyatsiya jarayoni ketishi uchun uni temir uch gidroksidiga aylantirish kerak, yani oksidlanishi kerak. Oksidlanish рН =9,0-9,5 bo‟lganda tezlashadi. Suvni shu miqdorga keltirish uchun suvga ma„lum miqdorda ishqoriy eritma qo‟shiladi.