Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

2§. Fuqarolarning fermer xo‘jaligini yuritish uchun ijara huquqi 
Qishloq  xo‘jaligi  ishlab  chiqarishida  yer  asosiy  vosita  rolini  o‘ynaydi. 
Shuning  uchun  ham    fermer  xo‘jaliklarini  tashkil  etishning  negizida  ularga  yer 
berish  masalasi  yotadi.  Fermer  xo‘jaliklari  yuritish  uchun  yer  uchastkalari  zaxira 
yerlardan,  yuridik  va  jismoniy  shaxslarga  berilmagan,  qishloq  xo‘jaligiga 
mo‘ljallangan  yerlardan  va  qishloq  xo‘jalik    kooperativlarining  (shirkat 
xo‘jaliklarining)  hamda  boshqa  qishloq  xo‘jaligi  korxonalari,  muassasalari  va 
tashkilotlarining  yer  uchastkalaridan beriladi.  Vazirlar  Maxkamasining  2002  yil 5 
yanvardagi  8-son  qarori  bilan  tasdiqlangan  «Qayta  tashkil  etilayotgan  qishloq 
xo‘jaligi  korxonasi  negizida  fermer  xo‘jaligi  barpo  etish  uchun  talabgorlarni 
tanlash  va  ularning  tanlovini  o‘tkazish  Tartibi»
1
  va  O‘zbekiston  Respublikasi 
Qishloq  va  suv  xo‘jaligi  vazirligining  2005  yil  18  noyabrdagi  237a-son  buyrug‘i 
bilan  tasdiqlangan  «Fermer  xo‘jaligini  yuritish  uchun  yer  uchastkalarini  berishda 
tanlov  g‘olibini  aniqlash  tartibi  to‘g‘risida  Nizom»  fermer  xo‘jaliklarini  tashkil 
                                                           
1
 Информационно-правовой системы «Норма». ООО «NORMA HAMKOR». Версия-3.. 2005. 

---

109 
 
 
etishda  talabgorlarni  tanlash  va  ularning  tanlovini  o‘tkazish  shartlarini,  tanlov 
g‘oliblarini aniqlash tartibini belgilab beradi.  
Fermer  xo‘jaliklariga  yer  berishning  huquqiy  tartibi  «Fermer  xo‘jaligi 
to‘g‘risida»gi  qonunning    11-  moddasida    hamda  O‘zbekiston  Respublikasi 
Vazirlar  Maxkamasining  2003  yil  30  oktyabrdagi  476-son  qarori  bilan 
tasdiqlangan «Yer uchastkalarini fermer xo‘jaliklariga uzoq muddatli ijaraga berish 
tartibi  to‘g‘risida  Nizom»
12
da  ko‘rsatib  o‘tilgan  bo‘lib,  ularga  muvofiq,  Fermer 
xo‘jaliklarini yuritish uchun yer uchastkalari tanlov asosida ijaraga ellik yilgacha 
bo‘lgan, lekin o‘ttiz yildan kam bo‘lmagan muddatga beriladi. 
Ushbu  Nizomga  va  qonunga  muvofiq,  ilmiy-tadqiqot  muassasalariga,  oliy 
o‘quv  yurtlariga,  akademik  litseylarga,  kasb-xunar  qollejlariga  va  umumta’lim 
maktablariga  o‘quv,  tajriba,  nav  sinash  maqsadlari  uchun  berilgan  yerlar  hamda 
suv  fondi  yerlari  fermer  xo‘jaliklari  yuritish  uchun  berilishi  mumkin  emas. 
Shuningdek,  O‘zbekiston  Respublikasining  davlat  chegarasi  bo‘ylab  besh  yuz 
metrli  mintaqada  faoliyati  hayvonlarni  (chorva  mollar,  parrandalar,  mo‘ynali  va 
boshqa  hayvonlarni,  baliqlar,  asalarilarni  va  boshqa  jonivorlarni)  ko‘paytirish, 
o‘tlatish  va  boqish  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  chorvachilik,  parrandachilik  ham  da 
boshqa yo‘nalishdagi fermer xo‘jaliklariga yer uchastkalari berish taqiqlanadi.  
Fermer  xo‘jaliklarining  ishlab  chiqarish    yo‘nalishlaridan  kelib  chiqib, 
ularga yer berish miqdori quyidagicha belgilangan: