3. Тil va milliy g’oya.
Ushbu savolga javobni tayyorlash jarayonida til va milliy g’oya o’rtasidagi
o’zaro uzviy bog’liqlik tamoyillariga alohida e’tibor berish lozim. Milliy g’oya,
millat ruhiyatining ifodasi bo’lgan ona tilining saqlanishi va rivojlanishiga samarali
ta’sir etadi. Bu jarayon to’g’risida talabalar yetarlicha ma’lumotga ega bo’lishlari
kerak.
Har qanday millat o’z tili bilan tirikdir. Abdullo Avloniy aytganlaridek, «Har
bir millatning dunyoda borligini ko’rsatadigan oynai hayoti til va adabiyotdir. Milliy
tilni yo’qotmoq millatning ruhini yo’qotmoqdir».
3-savolning mohiyatni hozirgi davr talabi darajasida atroflicha bayon etmog’i
uchun Prezidentimizning – «Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch» nomli asarining
83-95-betlaridagi teran fikr va mulohazalardan keng foydalanishi mumkin. «Jamiki
ezgu fazilatlar inson qalbiga, avvalo ona allasi, ona tilining betakror jozibasi bilan
singadi. Ona tili – bu millatning ruhidir»
3
deydi yurtboshimiz.
Bu asarda quyidagi amalga oshirilgan siyosiy – tashkiliy tadbirlar ta’kidlab
o’tilgan:
- Mustaqillik arafasida o’zbek tiliga davlat tili maqomini berish masalasida
qizg’in, ba’zida keskin va murosasiz bahs va tortishuvlar bo’lib o’tganligi;
- O’zbekiston sharoitiga mutloqa to’g’ri kelmaydigan, bir-biriga zid va
qarama-qarshi fikrlarni olg’a surgan, milliy tuyg’ularni ro’kach qilib, ulardan g’arazli
maqsadlarda foydalanishga urinishlar bo’lganligi. Bunday holatlarga qarshi o’laroq
og’ir vazminlik bilan ish tutib xalqimiz va Vatanimiz manfaatlariga javob
beraoladigan to’g’ri yo’lni topishga erishilganligi.
4
1
Qarang. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yеngilmas kuch. 36-bet.
2
O’sha asar 82-83-betlar
3
Qarang. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yеngilmas kuch. 83-bet.
4
O’sha asar 83-84-betlar.
55
Shuningdek, mazkur asarda respublika Oliy Kengashi qoshida davlat tili
bo’yicha taniqli olimlar ijodkor ziyolilar, jurnalistlar va jamoatchilik vakillaridan
iborat maxsus komissiya tashkil qilinganligi va komissiya tomonidan taqdim etilgan
loyihaning Oliy Kengash sessiyasida atroflicha muhokama qilinganligi, nihoyat 1989
yilning 19 oktabr kuni O’zbek tili davlat tili deb e’lon qilinganligi ta’kidlangan.
«Hayotimizning muqaddas qadriyatlaridan biri bo’lmish ona tilimiz o’zining
qonuniy maqomiga va himoyasiga ega bo’ldi. Bu Vatanimiz tarixida tom ma’nodagi
buyuk voqea edi»
1
- deydi Islom Karimov.
1992 yil 7 dekabrda qabul qilingan O’zbekiston Respubliasi Konstitutsiyasida
davlat tilining maqomi huquqiy jihatdan aniq belgilanib, mustahkamlab qo’yilgan.
Ushbu asarda o’tilgan mustaqil taraqqiyot yo’lida bosib davr mobaynida davlat
tilining hayotimizdagi o’rni, tilimizning o’ziga xos xususiyatlari, davlat tilining
xalqaro miqiyosda ham faol muloqot vositasiga aylanib borayotganligi chuqur
sharhlab berilgan. Bulardan tashqari, hozirgi paytda oliy hokimiyat irodalaridan tortib
mahalliy boshqaruv irodalarigacha ish yuritish ona tilimizda amalga oshayotganiligi,
ona tilmizni asrab-avaylashimiz, uni boyitish, uning nufuzini oshirish, 1993 yil 2
sentabrda yurtimizda «Lotin yozuviga asoslangan O’zbek alifbosini joriy etish
to’g’risida»gi qonun qabul qilinganligining siyosiy ahamiyat haqida bir qator
vazifalarning dolzarbligi ilmiy-nazariy jihatdan chuqur tahlil etilgan etilgan.
2
Ona
tiliga va Vatanga muhabbat tuyg’usi har bir fuqaroga ruhiy kuch bag’ishlaydi.
Bobomiz Alisher Navoiyning «Тilga e’tiborsiz – elga e’tiborsiz» degan
so’zlarida chuqur hayotiy haqiqat mujassam etganligi bizni fikrlashga undaydi.
Тayanch so’zlar: millatlararo, totuvlik, bag’rikenglik, polietnik, monoetnik,
millatchilik, davlat tili, xorijiy til, ona tili, ruhiyat, fidoiylik.
Тakrorlash uchun savollar
1.Millatlararo totuvlik qanday ta’minlanadi?
2. Yer yuzida nechta millat va elatlar mavjud?
3. Millatlararo totuvlik g’oyasi Prezidentimizning qaysi asarlarida keng tahlil
qilingan?
4. Millatlararo munosabatda uyg’unligi qanday shakllanadi?
5. Diniy bag’rikenglik g’oyasining mohiyati nimadan iborat?
6. O’zbekistonda qancha diniy konfessiyalar faoliyat ko’rsatmoqda?
7. Тil va milliy g’oya o’rtasida uzviy bog’liqlik nimalardan iborat?
Referat uchun mavzular
1. Millatlararo totuvlik to’g’risida Islom Karimov.
2. Millatlararo totuvlik va O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi.
3. O’zbekistonda milliy-madaniy markazlar: maqsadi va vazifalari.
4. Diniy bag’rikenglik to’g’risida Islom Karimov.
5. Islom Karimov davlat tili to’g’risida (Yuksak ma’naviyat – yengilmas asari
bo’yicha).
6. Ona tilini asrab – avaylash va uni boyitish to’g’risida Islom Karimov.
1
Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yеngilmas kuch. 84-85-betlar.
2
Qarang. O’sha asar 87-89-betlar.
56
7. «Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosini joriy etish to’g’risida»gi qonunning
qabul qilinishi va uning tarixiy-siyosiy ahamiyati.
8. Тil – millat ruhiyatning ifodasi ekanligi.
57
9 – Mavzu. Milliy g’oya va yoshlar. Milliy g’urur va or-nomus.
Reja.
1. Milliy g’oya va yoshlarda e’tiqodni mustahkamlash masalasi.
2. Yoshlarning milliy g’urur, or-nomus, qadr-qimmatini anglashning milliy g’oya
bilan bog’liqligi.
3. Yoshlarning o’zligini anglashi va yot g’oyalarga munosabati.
Ushbu mavzudagi 1-savolni – “Milliy g’oya va yoshlarda e’tiqodni
mustahkamlash masalasi”ni o’qituvchi bayon etishida yoshlarda mustahkam e’tiqodni
shakllantirish va mustahkamlashda milliy istiqlol g’oyasining asosiy sifatiga yana bir
bor e’tibor berishimiz lozim. Chunki, unda milliy g’oyaning asosiy vazifalari hamda
namoyon bo’lish xususiyatlarida o’z aksini topadi. Milliy g’oyaning asosiy vazifalari,
talablari o’zaro aloqadorlikda namoyon bo’ladigan qator talablar borki, ularning
aksariyat yoshlar faoliyati va amallariga bevosita daxldordir.
Hozirgi davrdagi yoshlarmizning muayyan qismiga xos xususiyatlardan biri,
ularning yangiliklarini tez ilg’ab olish, milliy g’oyani idorok etishi, anglashi va
xulosalar chiqarishga harakat qilishlari. Lekin, yoshlarimizning aksariyatining
faoliyatida nazariy – amaliy yordamga ehtiyoj borligi yaqqol sezilmoqda.
O’zbekiston mustaqillikni mustahkamlash, Vatanimizning ravnaqi aynan
yoshlarga bevosita bog’liq bo’lib qolmoqda. Ana shunday sharoitda qator
vazifalarning yechimi ko’proq oliy ta’lim tizimida olib borilayotgan ta’lim-tarbiya
bilan bog’liqligi yaqqol sezilmoqda.
Bu vazifalar asosan quyidagilardan iborat:
- yoshlarimizning milliy va umumbashariy qadriyatlariga munosabatini to’g’ri
yo’nalaltirish zaruriyati;
- yoshlarimizning e’tiqodini mutahkamlash va ularni kelajakka ishonch ruhida
tarbiyalash lozimligi;
- yoshlarning ruhiyatida milliy g’urur, milliy or-nomus, kelajak to’g’risida qayg’ura
olish fazilatlarini mamlakat, millat kelajagi bilan bog’liqdigini atroflicha
tushuntirish;
- yoshlarning Vatan oldidagi ma’suliyatini oshirish kabi vazifalar. Bu yuqorida
sanab o’tilgan qator vazifalarni bajarishda “Milliy istiqlol g’oyasi” fani vositasi
sifatida muhim o’rin tutadi. Shu bois bugungi talab biz o’rganayotgan ushbu fan
bo’yicha tayyorlangan o’quv qo’llanmalardan foydalanish bilan
chegaralanmaslikni, balki Prezidentimiz Islom Karimovning qator asarlaridan va
nutqilaridan keng foydalanishni taqazo etmoqda.
Yuqorida ta’kidlaganimizdek, birinchi savolning mohiyatini ochib berishda
Islom Karimovning quyidagi asarlaridan foydalanish joizdir.
Prezident Islom Karimovning – “Eng asosiy mezon – hayot haqiqatini aks ettirish”
nomli risolasida yoshlarimizning ongu tafakkurini, ma’naviy olamini izdan
chiqarishga urinayotgan buzg’unchi g’oyalar ta’siridan himoya qilish zarurligi
alohida ko’rsatilgan. “O’zbekistonga nisbatan muayyan siyosiy markazlar tomonidan
58
turli xil falsafiy, mafkuraviy, informatsion vositalardan ustalik bilan foydalanayotgan
holda ta’sir o’tkazish, hali dunyoqarashi to’liq shakllanmagan o’g’il - qizlarimizni
tanlagan yo’lidan og’darish, ularning qalbiga biz uchun mutlaqo begona bo’lgan
qarashlarni singdirish, ma’naviy ildiz va tomirlarimizdan judo qilishdek g’arazli
intilishlar yashiringani bugun tobora ayon bo’lmoqda”
1
- deb ta’kidlaydi
Yurtboshimiz.
Ushbu kichkinagina risolada katta muammolarning yechimiga qaratilgan quyidagi
qator fikrlar, mulohazalar berilgan:
1. Ezgu ishlarimizning davomchisi bo’lgan, yuksak marralarga erishish yo’lida
hal qiluvchi kuchga aylanib borayotgan, tayanch vazifasini bajaruvchi
yoshlarimizning yovuz kuchlar ta’siridan himoya qilish zarurligi;
2. “Ommaviy madaniyat” shaklidagi puxta niqoblangan har qanday tahdid va
ta’sir o’tkazishga qarshi kurashish lozimligi;
3. Odamning irodasi, dunyoqarashi baquvvat bo’lishi uchun uning hayotga,
ertangi kunga, o’zining kuch va imkoniyatlariga ishonchi mustahkam bo’ilishi
kerakligi;
4. Ayniqsa yoshlarimiz qalbida kelajakka ishonch tuyg’usini oshirish darkorligi;
5. Ommaviy axborot vositalarining ta’sirchanligini kuchaytirish.
2
O’zbekiston yoshlarining tafakkur tarzi, yangilikka intilishi, ilg’or
texnologiyalarni egallashga moylligini oshirish ozod-obod Vatan, erkin va farovon
hayot qurish g’oyasi bilan bog’liqlikni Islom Karimovning “Jamiyatimiz mafkurasi –
xalq, millatni-millat qilishga xizmat etsin”, “Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi
va buyuk kelajakka ishonchdir” nomli risolalaridan foydalangan holda bayon etish
mumkin.
“…ta’lim – tarbiya ong mahsuli, lekin ayni vaqtda ong darajasi va uning rivojini
ham belgilaydigan omildir. Binobarin, ta’lim – tarbiya tizimini o’zgartirmasdan turib,
ongni o’zgartirib bo’lmaydi. Ongni, tafakkurni o’zgartirmasdan turib esa biz
ko’zlagan oliy maqsad – ozod va obod jamiyatni barpo etib bo’lmaydi”.
3
Prezidentimiz yoshlarimizni o’zga mafkuraviy ta’sirlar doirasiga tushib
qolmasligi uchun “…yoshlarimizning iymon-e’tiqodini mustahkamlash, irodasini
baquvvat qilish, ularni o’z mustaqil fikriga ega bo’lgan barkamol insonlar yetib
tarbiyalash” kerakligini ta’kidlaydi
4
.
Shu o’rinda o’qituvchi e’tiqod tushunchasi mazmuniga talabalarning e’tiborini
qaratsa darsning ta’sirchanligi yanada oshadi. E’tiqod (arabchadan olingan bo’lib,
ishonmoq, imon, amin bo’lmoq ma’nolarini anglatadi.) E’tiqod inson faoliyati uchun
ma’naviy asos, yo’l – yo’riq va mo’ljal bo’lib xizmat qiluvchi, aql, his va iroda
vositasida anglangan bilimlar, g’oya va tasavvurlar ifodasi bo’lgan tushuncha.
E’tiqod amalda insonning voyaga yetishi jarayonida shakllanadi.
E’tiqod o’z – o’zidan shakllanmaydi. Avvalo inson biror ishni boshlashdan
oldin, aniq maqsadni belgilab oladi. Bu esa ehtiyojlar, manfaatlar va tajriba bilan
bog’liq holda kechadi. O’zlashtirilgan bilimlarning amalda qo’llanish imkoniyatlari
ham baholanadi. Shu tarzda insonning to’plagan bilimlari, ehtiyoj va manfaatlari,
1
Karimov I.A. “Eng asosiy mezon – hayot haqiqatini aks ettirish”. Т.: “O’zbekiston ”, 2009, 6-7-betlar.
2
Qarang. O’sha asar, 8-13-betlar.
3
Karimov I.A. Jamiyatimizning mafkurasi xalqni-xalq, millatni-millat qilishga xizmat etsin. 17-bet.
4
Karimov I.A. Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka ishonchdir. 11-bet.
59
hayotiy tajribasi asosida harakat qilish zaruriyatini anglashi jarayonida muayyan
e’tiqod shakllanadi. U inson faoliyatining izchil, mazmunli, mantiqiy, maqsadli
bo’lishiga olib keladi.
O’qituvchi e’tiqod to’g’risida o’z fikrini bayon etishi jarayonida talabalarning
diqqatini ijtimoiy jihatdan e’tiqod insonning faoliyatiga bo’lgan munosabatini
(aloqadorlik holatini) ham ifodalashiga qaratishi maqsadga muvofiqdir.
Shunga e’tibor berishimiz lozimki, bilim va g’oyalar insonning ham aqli, ham
qalbi bilan o’zlashtirilib olingandagina e’tiqodga aylanadi. Kundalik hayotda
taraqqiyotga, hurlikka yetaklovchi ishonch va e’tiqod bilan buzg’unchi,
adashtiruvchi, yolg’on “e’tiqod”ni farqlash muhim ahamiyatga ega.
Хulosa shundan iboratki, milliy istiqlol g’oyasi mustaqil O’zbekiston
fuqarolarining umumiy manfaat va qadriyatlarini ifodalaydi hamda shakllanayotgan
sog’lom va barkamol avlod e’tiqodining mazmun – mohiyatini belgilaydi.
Yurtboshimiz O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining
17 yilligiga bag’ishlangan tantanali marosimidagi ma’ruzasida ta’kidlanganidek,
yurtimizning ertangi kuni, taraqqiyot uchun ma’suliyatni o’z zimmasiga olishga qodir
bo’lgan yetuk mutaxassis yoshlarimizdir
1
.
O’qituvchi ushbu mavzu rejasidagi birinchi savolga oid materiallarni bayon
etish jarayonining oxirida Islom Karimovning e’tiqod, ishnoch to’g’risidagi quyidagi
fikrini o’qib bersa maqsadga muvofiq bo’ladi.
“…milliy mafkura - bu xalqning, millatning o’tda yonmaydigan, suvda
cho’kmaydigan o’lmas e’tiqodir. Хalqning shuurida hamisha, har qanday sharoitda
ham buyuk orzular, ezgu niyatlar, kelajakka, yorug’ kunlarga ishnoch mavjud
bo’ladi. Bizning ezgu ishlarimiz zamirida ham ana shunday buyuk ishonch bor. Aniq
maqsad yo’lidagi buyondkorlik ishlarimiz amaliy natija bera boshlagan, ko’zlangan
rejalarimiz bosqichma-bosqich ro’yobga chiqib, dunyo hamjamiyatidan o’zimizga
munosib o’rin egallab borayotgan bugungi kunda xalqimiz, millatimiz qalbidagi ana
shu ishonch va e’tiqod yanada mustahkamlanmoqda”
2
– deydi Islom Karimov.
2. Yoshlarning milliy g’urur, or-nomus qadr qimmatini anglashning
milliy g’oya bilan bog’liqligi.
Mazkur savol o’rganayotgan mavzuning markaziy masalalaridan biri sanaladi.
Shu bois bu savolga oid materiallarni bayon etishdan oldin qisqacha ma’naviy
qadriyatlar va milliy o’zlikni anglashning tiklanishiga to’talib o’tishi o’rinlidir.
Uzoq davom etgan qaramlikdan ozod bo’lgan millat o’zligini anglab
yetgandagina taraqqiyot yo’liga tezda tushib olishi mumkin. “Biron bir jamiyat
ma’naviy imkoniyatlarini, odamlar ongida ma’naviy va ahloqiy qadriyatlarini
rivojlantirmay hamda mustahkamlamay turib o’z istiqbolini tasavvur eta olmaydi”
3
-
deydi Islom Karimov. Shu sababli mustaqillikning dastlabki kunlaridan boshlaboq
ma’naviy tiklanish masalasi davlat siyosati darajasiga ko’tarildi. “Biz ma’naviy
qadriyatlarni tiklanishni milliy o’zlikni anglashning o’sishidan, xalqning ma’naviy
sarchashmalariga, uning ildizlariga qaytishdan iborat uzviy, tabiiy jarayon deb
hisoblaymiz” deb ta’kidlagan edi Yurtboshimiz. Shuningdek, tarix xotirasi, xalqning,
1
Qarang. Хalq so’zi. 2009 yil, 6-dekabr.
2
Каrimov I.А. Milliy istiqlol mafkurasi – xalq e’tiqodi va buyuk kelajakka ishonchdir. 30-31-betlar.
3
Karimov I.A. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida; xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari.
137-bet.
60
jonajon o’lkaning, davlatimiz hududining xolis va haqqoniy tarixini tiklash milliy
o’zlikni anglashni, milliy iftixorni tiklash va o’stirish jarayonida g’oyat muhim o’rin
tutayotganligi tarix millatning haqiqiy tarbiyachiga aylanganligi urg’ulangan.
Ma’lumki, milliy g’oyaning mezonlaridan biri – bu milliy g’urur va or-
nomusni baland tutish, qadr-qimmatni kamsitishga yo’l qo’ymaslik, o’zligidan
begonalashmaslik, dunyo fani yutuqlarini egallashi kabi muhim vazifalar hisoblanadi.
Bu vazifalarning mohiyatini ochib berishda Yurtboshimizning “O’zbekiston:
milliy istiqlol, iqtisod, mafkura” Т.: “O’zbekiston”, 1996, 76-85; 86-102; 202-204-
betlar. “Bizdan ozod va obod Vatan qolsin”. Т.2. Т.: “O’zbekiston” 1996, 128-131;
226-228; 233-242; 283-284; 292-298-betlaridagi materiallardan keng foydalanishi
mumkin. Mustaqillik O’zbekiston xalqiga ko’p imkoniyatni tuhfa etdi. “Birinchi
navbatda, odamlarning dunyo qarashi o’zgarishi, g’urur, oriyat, sha’n va nomus
tuyg’ulari kuchayishi, hayotga va mehnatga munosabati, Vatanga, yurtimizga mehri,
egalik va ma’suliyat hissi kuchayishini ko’ramiz”
1
- deydi Islom Karimov.
Hayot tajribasi shuni ko’rsatdiki, agar milliy g’ururni, Vatanni anglash amalda
vatanparvarlik, millatparvarlik tuyg’ulari bilan mushtarak bo’lmasa, yaxshi samara
bermaydi. Shu sababli, milliy g’oyaning tamoyillari, tushunchalari o’rtasida o’zaro
bog’liqlik, mushtaraklikni ta’minlashga e’tibor kuchaymoqda. Uyg’unlik,
mushtarakliklik prinsiplariga tayangan har qanday ma’naviy-ma’rifiy tadbirlar
jarayoni shaxs ma’naviyatini boyitishga samarali ta’sir etadi.
Dars jarayonida o’qituvchi Yurtboshimizning “O’zbekistonning o’z istiqlol va
taraqqiyot yo’li” (Т.: “O’zbekiston”, 1992) risolasining 68-78-betlaridan foydalanishi
mumkin.
“Davlatimiz ramzlari – bayroq, tamg’a, madhiya O’zbekiston xalqlarining
shon-sharafi, g’ururi, tarixiy xotirasi va intilishlarini o’zida mujassamlatiradi.
Mana shu ramzlarni ezozlash – o’zining qadr-qimmatini, o’z mamlakatiga va
shaxsan o’ziga bo’lgan ishnochni mustahkamlash demakdir. O’z mamlakati bilan
faxrlanadigan inson juda ko’p narsalarga qodirdir. Bu esa oilaning ham, o’z
Vatanining ham shon-shuhratini oshiradi” - deydi Islom Kariimov (76-bet).
Yoshlarning milliy g’urur, or-nomus, qadr-qimmatini anglashi milliy g’oya
tamoyillari bilan bog’liq. Shu sabali yoshlarda milliy g’urur tuyg’usining
shakllanishida Prezidentimizning qator asarlarida ko’rsatib o’tilgan tahliliy xulosa
va fikrlari o’ziga xos ahamiyatga ega bo’ladi.
“Vatanga sodiqlik, vatanparvarlik o’zining qudratli ildizlari bilan o’z
oilasining, avlod-ajodlarning nomus-origa chuqur ehtiromiga, insonning shaxsiy
vijdoniga, burchga va o’z so’ziga sodiqlikka borib taqaladi”
2
– deb ta’kidlaydi
Yurtboshimiz.
O’zbek xalqining yuksak milliy qadr-qimmati, or-nomusi va shon-sharafi
uning o’ta mehribonligi va sof vijdonligiga asoslangandir. (77-bet)
Mustaqillik tufayli ma’naviyat, mafkura turli zug’umlardan ozod qilindi, erkin
fikrga, millat tafakkuriga keng yo’l ochildi. Bu imkoniyat fuqarolarning erkin
1
Karimov I.A. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin Т.1.,Т.: «O’zbekiston», 1996, 296-bet
2
Karimov I.A. O’zbekiston o’z istiqlol va taraqqiyot yo’li. 77-bet.
61
fikrlashi, g’ururlanishi, or-nomusli bo’lishida o’ziga xos ahamiyatga ega bo’la
boshladi. Mana mustaqil taraqqiyot yo’lida 18 yildirki bu omil o’z samarasini
bermoqda. Eng muhimi, O’zbekiston fuqarolari aksariyatining tafakkuri ozod
bo’ldi, ongi va shuuri tazyiqdan qutildi. Bu katta yutuq. Shu o’rinda
Prezidentimizning quyidagi fikrlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir:
“Тaraqqiyot taqdirini ma’naviy jihatdan yetuk odamlar hal qiladi. Тexnikaviy
bilim, murakkab texnologiyani egallash qobiliyati ma’naviy barkamollik bilan,
mustaqil tafakkur bilan birga borishi kerak. Aqliy zakovat, ruhiy – ma’naviy
salohiyat ma’rifatli insoning ikki qanotidir. Shuning uchun mustaqillik tafakkurini
kengroq tushunishimiz lozim.
Bu tushuncha avvalo:
- O’zbekistonning istiqboli va istiqloli haqida qayg’urish;
- O’zining va o’z xalqining, vatanining qadru qimmati, or-nomusini anglab, uni
himoya qilish;
- Yuksak g’oyalar, yangi fikriy jarayonlar, niyatlar og’ushida mehnat qilib,
iste’dodi bor imkoniyatini, kerak bo’lsa jonini yurt istiqboli, eliga baxshida
etishdir”
1
. Bunday vazifaga insoning jismonan, ruhan tayyor bo’lishi uchun u
inson eng avvalo milliy g’ururning ma’no-mazmunini chuqur anglab yetishi kerak
bo’ladi.
Milliy g’urur – shaxs, ijtimoiy guruhning milliy o’z-o’zini anglashi asosida
shakllanadigan, ajdodlari qolidirgan moddiy, ma’naviy merosdan, o’z xalqning
jahon sivilizatsiyasiga qo’shgan hissasi o’zga millatlar oldidagi qadr-qimmati,
obro’-e’tiboridan faxrlanish hissini ifodalovchi tushuncha.
Milliy g’urur insonda o’z-o’zidan paydo bo’lib qolmaydi, balki
ajdodlarimizdan qolgan tarixiy, moddiy va ma’naviy merosni o’rganish, bugungi
kunda amalga oshirilayotgan bunyodkorlik ishlaridan zavqlanish orqali asta-sekin
shakllanib boradi.
1
Karimov I.A. Vatan sajdagoh kabi muqqaddasdir. 34-bet.
62
SOG’LOM MILLIY G’URURGA EGA
SHAXSGA XOS XUSUSIYATLAR.
O’zga millatga
mansub kishilarga
hurmat e’htirom
ko’rsatishi
Milliylikni millatchilikdan
farqlay olishi huquqiy
milliy gururni
millatparastlikdan farqlay
olishi
Boshqa millat
vakillarining izzat
nafsi va g’ururini
kamsitmasligi
O’z eliga,
millatiga
jonkuyar bo’lish;
Xalq odatlari,
an’analari,
qadtiyatlarini
xurmat qilish;
O’z
millatiga
mehr-muhabbatini
amaliy faoliyatda
namoyon qillish;
O’z millatining
moddiy,
ma’naviy
merosini asrab-
avaylash;
Millatning
yutuqlari, obro’-
e’tibori bilan
faxrlanish;
Do'stlaringiz bilan baham: |