Тошкент ирригация ва мелиорация институти кафедра: Педагогика, психология ва ўқитиш методикаси Фан

Кўргазмали қуроллар ва тарқатма материаллар тайёрлаш 
ва улардан фойдаланиш 
Ўқитувчи бирор-бир мавзу бўйича кўргазмали қурол тайёрлар экан, 
ўқувчи-талабалар мавзунинг мазмунини тушуниб етишлари учун уни қандай 
тасвирлашни кўриб чиқади. Масалан, қишлок хужалик мелеорацияси 
ишларини ўрганиш ўта муҳим. Сув тармокларида сув кетлазиш усулларини, 
зовур тармокларини ва бошқаларни оғзаки гапириб ўтгандан мана бундай 
чизмани слайд қилиб тайёрлаб, фойдаланиш талабаларнинг мавзунинг моҳиятига 
тушуниши ҳамда ёдида қолишига ёрдам беради.Кўп миқдорда рақамларда 
ифодаланган маълумотларни, таққосланиши лозим бўлган ҳap хил қарашларни 
турлича жадвалларда берган маъқул. Уларни тушуниш, таҳлил қилиш 
осонлашади. Буларни аввалги бобларда кўриб ўтганмиз. 
Агарда сугориш тармоклари кўрсаткичпарни ёки таркибини кўрсатиш 
лозим бўлса,схема шаклидаги чизмалардан фойдаланган маъкул. Масалан, 
сугориш тармоклари ва зовур таркиби ёки сизот сувлар сатхини ва ҳоказо. 
Чунки бундай чизмаларда курсаткичлар аниқ кўринади. Уларни таққослаш, 
хулоса чиқариш осон бўлади. 
Агарда зовурлар орасидаги масофаларни аниклаш керак бўлса, 
маълумотлар келтиртлган жадвал тарзда тасвирлаган маъқул. Чунки бундай 

---

20
шаклда кўрсаткичларни таққослаш қулай, уларни қай даражада фарқланиши 
яққол кўриниб туради. 
Айниқса, POWER POINT дастури меҳнатни анча енгиллаштиради ва 
уларни ниҳоятда турли-туман тарзда тасвирлаш имконини беради. 
Дастурдан фойдаланилгаида ўқувчи-талабалар диққатини мавзуга қаратиш 
учун турлича дизайндан фойдаланиш мумкин. Слайдларда мавзунинг номи, 
режаси, ўрганиладиган асосий тушунчалар, уларни тушуниш учун зарур бўлган 
тасвирлар, жадвал, график, диаграмма ва бошқаларни бериш мумкин. Муҳим 
афзаллиги уларни ранг тасвирда бериш имконияти катта.