Toshkent farmatsevtika instituti

8.7. Pentozofosfatli sikl va glikolizning o`zaro bog`liqligi

Uglevodlarni pentozofosfat sikli va glikolizdagi o`zgarishi, parchalanish jarayonlari o`zaro uzviy bog`langan. Pentozofosfat yo`lining unumlari fruktozo – 6

– fosfat va glitseraldegid – 3 – fosfat glikolizni ham metaboliti hisoblanganligi uchun ular glikoliz yo`liga jalb etilib, uning fеrmеntlari ta`siriga uchraydilar.Umumiy bog`liqlik sxemasi 8.5–rasmda keltirilgan.



8.5

–

ras

m.

Pe

nto

zof
osf

atli

sik

lni

gli

kol

iz

bil

an bog`liqlik sxemasi
2 molekula fruktozo – 6 – fosfat glikoliz fermenti glukozofosfatizomeraza ishtirokida 2 molekula glykozo – 6 – fosfatga aylanadi. Bu holatda pentozofosfat yo`li sikl ko`rinishiga ega. Boshqa unumi glitseraldegid – 3 – fosfat glikolizga jalb etilib, anaerob sharoitda sut kislotasiga aylanadi, aerob sharoitda esa karbonat

290

angidrid va suvgacha yonadi. Glitseraldegid – 3 – fosfat sut kislotasigacha oksidlanganda 2 molekula ATF; karbonat angidrid va suvgacha yonganda esa 20 molekula ATF hosil bo`lishi hisoblangan. Glyukozo-6-fosfatning pеntozofosfat sikli orqali parchalanishining enеrgеtik qiymati glyukozani aerob glikolizdagiga o`хshash ya`ni 38 molеkula ATFhosil bo`ladi. Bunda enеrgiyaning katta qismi NADF∙H₂ to`planganligini hisobga olsak<sub>,</sub> 6 molekula NADF∙H<sub>2</sub> ning energetik quvvati 18 molеkula ATF ga tеng. Demak ikkala yo`lning enеrgеtik qiymati bir xil.