Toshkent farmatsevtika instituti ijtimoiy fanlar kafedrasi

Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi madaniyati


YOzuv (Xorazm, Baqtriya, So’g’d)


Haykaltaroshlik (Xalchayon, Dalvarzintepa, Fayoztepa)


Tasviriy sanat (Afrosiyob, Varaxsha)


Din (Buddaviylik, Zadushtiylik, Moniylik)

Hunarmandchilik (Kulolchilik, Qurolsozlik)

Mavzuni takrorlash bo‘yicha savollar
1. Markaziy Osiyo hududida qanday qadimgi xalqlar yashagan va davlatlar mavjud bo‘lgan.
2. Markaziy Osiyo madaniyatining tarixiy o‘ziga xosligi.
3. Markaziy Osiyo madaniyatining xarakterli belgilarini aytib bering.
4. Qadimgi Baqtriya, Xorazm, Sug‘d davlatlari madaniyatini tavsiflang.
5. Markaziy Osiyo madaniyati rivojida Zardushtiylik va «Avesto»ning roli va o‘rni.
6. Markaziy Osiyoda madaniyatlarning o‘zaro bir-biriga ta’sir jarayonini izohlang.
7. O‘zbekiston hududida qadimgi davrga oid qanday noyob yodgorliklar topilgan.
8. Qadimgi davrda yozuv ilm va fanni rivojlanganligini ko‘rsatuvchi qanday ma’lumotlar mavjud.
9. Buyuk ipak yo‘lini Markaziy Osiyo madaniyati rivojidagi roli.
10. Jahon madaniyati rivojlanishida Markaziy Osiyo madaniyatining roli.

5 Mavzu: Dunyoviy va diniy madaniyat
Mashg‘ulotning maqsadi. IX – XII asrlarda yurtimizda tashkil topgan markazlashgan davlatlarning iqtisodiy va madaniy hayotiga ijobiy ta’sir ko‘rsatganligini to‘liq va har tomonlama yoritib berish.
Vazifalar.

1. 
   IX-XII asrlardagi SHarq Uyg‘onish davri va uning asosiy omillari.
   
2. 
   Islom madaniyati.
   
3. 
   SHarq Uyg‘onish davri allomalari ijodining jahon fani ravnaqidagi o‘rni.
   
4. 
   Me’morchilik va tasviriy san’at yuksalishi.
   

Talaba bilishi lozim. “Bayt ul-Hikmat” – “Donishmandlar uyi”. Bag‘doddagi akademiya. “Qubbatul islom” – Buxoro shahri. Islom dinining gumbazi. “Ma’mun akademiyasi” – Xorazmda tashkil etilgan akademiya. “Ilmi nujum”- Astranomiya fani. Rasadxona – observatoriya. Osmon jismlarini kuzatadigan ilmiy dargoh. “Qur’oni Karim”- Islom dinining muqaddas kitobi. Xattotlar - Kiob ko‘chiruvchi xusnixat egalari.
Motivatsiya IX – XII asrlarda ijtimoiy – siyosiy iqtisodiy va madaniy hayotda yuz bergan o‘zgarishlar haqida bilimlarga ega bo‘lish