Toshkent farmatsevtika instituti farmatsevtik kimyo kafedrasi farmatsevtik kimyo fanidan masalalar to

Masalan:  Natriy  bromidning  0,1964  g  tortimini  titrlash  uchun  sarf 
bo‘ladigan 0,1 mol/l li kumush nitrat (K=1,02) hajmini hisoblang. 
 
Hisoblash:  NaBr + AgNO
3
 → AgBr↓ + NaNO
3 
 
f
ekv
(NaBr) = 1 
 
E(NaBr) = f
ekv
 (NaBr)·M(NaBr) = M(NaBr) = 102,90 (g/mol) 
 
TAgNO
3
/NaBr=N(AgNO
3
)·E(NaBr)/1000=0,1·102,90/1000=0,01029 
(g/ml) 
0,1964
,
18, 71 18, 7
1, 02 0, 01029
a
V ml
K T






 
Masalan: Agar 0,5042 g magniy oksid tortimi olinib, uni 250 ml li o‘lchov 
kolbasiga  solib  belgisigacha  suv  qo‘yilgan  bo‘lsa,  25  ml  (V
a
)  alikvotni  titrlash 
uchun  0,05  mol/l  trilon  B  (K  =0,98)  dan  qancha  sarflanadi.  1,0  ml  0,05  mol/l 
trilon B eritmasi 0,002016 g magniy oksidga to‘g‘ri keladi. 
 
Hisoblash: 
5
,
25
52
,
25
250
0,002016
,98
0
25
5042
,
0










W
T
K
V
a
V
a
 
MH  ga  asosan  dori  moddalar  miqdoriy  tahlili  titrlashning  turli  usullarida 
olib  boriladi  –  to‘g‘ri,  teskari,  o‘rinbosar.  Indikatorlar  yoki  titrlangan  eritmalar 

---

39 
 
bilan  tez-tez  nazorat  tahlillari  olib  boriladi.  Bular  tahlil  qilinayotgan  namuna 
tarkibidagi dori modda miqdorini aniqlashda qo‘llaniladi (g, %). 
To‘g‘ri titrlashda dori moddasini miqdorini indikator bilan nazorat tahlilida 
quyidagi formuladan foydalaniladi: 
V K T 100
, %
,
g
a
  

  
bu yerda:  
V – titrlash uchun sarf bo‘lgan titlangan eritma hajmi, ml; 
K – titrlangan eritmaning tuzatish koeffitsienti; 
T – aniqlanayotgan modda bo‘yicha ishchi eritma titri, g/ml; 
a – tahlil uchun olingan tortim massasi, g. 
 
Masalan:  0,2518  g  tortimni  titrlash  uchun  0,1  mol/l  li  natriy  gidroksid 
eritmasi  (K=0,99)  dan  18,25  ml  sarflangan  bo‘lsa,  namuna  tarkibidagi  salitsil 
kislota (Mr. 138,12) miqdorini toping (g.%).