ASOSIY SAVOLLAR:
1.
Indol hosilalari bo’lgan dori moddalarining tasnifi.
2.
Indol hosilalari bo’lgan dori moddalarining olinishi.
3.
Indol hosilalari bo’lgan dori moddalarining
tasvirlanishi va tahlil
usullarini aniqlash.
4.
Indol hosilalari bo’lgan dori moddalarining ishlatilishi va saqlanishi.
Indol geterotsiklik skeletini saqlagan dori moddalar turi turli tuman
bo’lib, bizning dasturimizga ulardan quyidagilar kiritilgan:
1.
Ezerolin hosilasi-Physostigmini salisylas
2. Indol hosilalari
strixnin nitrat, sekurinin nitrat
3. Ioximban hosilalari
rezerpin
4. Serotonin hosilalari
Serotonin adipinat, indometatsin
o’simligining
er ustki qismidan, rezerpin rauvolfiya o’simligining po’stloғidan,
ergotamin va ergometrin esa shoxkuya zamburuғidan ajratib olingan alkaloidlar
bo’lsa, serotonin va indometatsin sintetik moddalar hisoblanadi.
Tasvirlanishi. Fiziostigmin salitsilat rangsiz, prizma shaklidagi kristall, suvda
qiyin, spirtda eriydi, efirda esa kam eriydi, tez oksidlanib qizil rangga bo’yaladi.
Strixnin nitrat achchiq mazali, rangsiz kristall modda, suv va spirtda qiyin, issiq
suv va iliq spirtda eriydi, efirda erimaydi.
Sekurinin nitrat oq kristall kukun, suvda eriydi, spirtda qiyin eriydi.
Rezerpin oq yoki sarғishr
oq kristall kukun,
suv va spirtda kam eriydi,
xloroform va kislotalarda eriydi.
Serotonin adipinat hidsiz, oq yoki biroz sarғish kukun, suvda eriydi, spirtda qiyin
eriydi.
Indometatsin hidsiz, oq yoki biroz sarғish kristall kukun suvda erimaydi, spirt
va xloroformda kam eriydi.
Ergometrin maleat va ergotamin gidrotartrat hidsiz, oq kristall kukun, suv va
spirtda kam eriydi.
Chinligini aniqlash.
1.fiziostigmin salitsilatni Chinligini aniqlashda
uning tarkibidagi salitsil
kislotaga temir III xlorid bilan sifat reaktsiya.
2.fiziostigmin salitsilatga ammiak eritmasi solib buғlatilsa ko’k rang, unga spirt
va sirka kislota qo’shilsa qizil tovlanish hosil bo’ladi.
3.fiziostigmin salitsilatga natriy gidroksid eritmasi qo’shib qizdirilsa metilamin
ajralib chiqadi.
4.Strixninga quyidagi reaktsiyalar qilinadi:
a) HNO
3
ga difenilamin bilan.
b) strixnin kristaliga konts.H
2
SO
4
va K
2
Cr
2
O
7
qo’shilsa tez uchib ketuvchi ko’k
binafsha rang hosil bo’ladi.
v) strixnin nitratga konts. HNO
3
qo’shib buғlatilgach, qoldiqqa KOH ning spirtdagi
eritmasi qushilsa qizil rang hosil bo’ladi.
5.Sekurinin nitrat
a) Kremniyvolfram kislotasi –
O
nH
12WO
SiO
2
3
2
bilan oq cho’kma hosil qiladi.
b) difenilamin bilan reaktsiya.
v) sekurinin asos cho’ktirilib, T
suyuq
=139-142
0
S.
6.Rezerpin
Do'stlaringiz bilan baham: