Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi



Download 6,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet656/822
Sana30.12.2021
Hajmi6,67 Mb.
#97398
1   ...   652   653   654   655   656   657   658   659   ...   822
Bog'liq
farmatsevtik texnologiya

 

 

II. 

GLOSSARIY 

 

O‘zbеkcha 



Ruscha  

Inglizcha  

Ma'nosi  

 

O‘zbеkcha  



Ruscha  

1.   


Poroshoklar 

 

Порошки



 

Powders


 

Sochiluvchan -uru-, -atti- 

dori  shakli,  elaki  dorilar 

oddiy 


— 

(Pulveres 

simplices) 

bir 


dori 

moddasidan 

tashkil 

topgan yoki murakkab — 

ikki  va 

undan  ortik 

ingredientdan 

iborat 


(pulveres 

compositi) 

bo`lishi mumkin.

 

Дозированная твердая 



лекарственная форма

 

2.   



Suyuq dorilar 

 

Жидкие 



лекарстве

нные 


формы

 

Li-uid 



dosage 

forms 


 

Suyukliklarini suyultirish 

suyuklikdagi 

dorivor 


moddaning  mikdoriga  va 

dorixatdagi  talabga  ko`ra 

amalga oshiriladi.

 

Жидкие лекарственные 



формы

 

3.   



Standart 

farmakopeya 

 

Стандартн



ые 

фармакоп


ейные 

растворы


 

Standard 

solutions 

pharmacop

oeia

 

 



Erituvchisi 

 

suv 



bo`lmagan 

va 


sirtga 

ishlatishga  mo`ljallangan  

suyuq dori shakllari

 

Стандартные фармакопейные 



растворы

 

4.   



Suvsiz 

eritmalar 

 

Безводные 



растворы

 

Anhydrous 



solutions

 

 



Molekula  ogirliklari  bir 

necha  ming,  million  va 

undan 

ortik 


bo`lgan 

birikmalar

 

Безводные жидкие 



лекарственные формы

 

5.   



Yu-ori 

molekula 

birikmalar 

 

Растворы 



высоко

 

молекуляр



ных 

соединени

й

 

The 



solutions 

of 


Macromol

ecular 


Compound

 



Mikrogeterogen  sistema 

bo`lib, kattik dispers faza 

va 

suyuk 


dispers 

muxitdan iborat.

 

Растворы высоко



 

молекулярных соединений

 



405 

 

 



6.   

Suspenziyalar 

 

Суспензия 



 

Suspenziya

 

Dispers 


faza 

va 


dispersion 

muxitdan 

tashkil 

topgan 


mikrogeterogen  sistema 

bo`lib,  bir-birida  juda 

kam 

yoki 


mutlako 

erimaydigan  suyukliklar 

aralashmasiga aytiladi.

 

это грубодисперсная система 



с твѐрдой дисперсной фазой и 

жидкой дисперсионной 

средой. Обычно частицы 

дисперсной фазы настолько 

велики (более 10 мкм), что 

оседают под действием силы 

тяжести (седиментируют).

 

 



7.   

Stabilisator

 

lar 


 

Стабилиза

тор 

 

Stabilizer 



Suspensiyalarni 

turgunlashtiruvchi 

moddalar 

 

Стабилизируют суспензий



 

8.   


Emulsiyalar 

 

Эмульсия 



 

Emulsiya 

 

 

    Rasmiy  dori  shakli 



bo`lib 

XDF 


ularning 

tayyorlash 

reglamenti 

umumiy  ma-ola  shaklida  

beriladi

 

Эму льсия (



новолат.

 emulsio

от 

лат.


 emulgeo — дою, 

выдаиваю) — 

дисперсная 

система


, состоящая из 

микроскопических капель 

жидкости (

дисперсной фазы

), 

распределенных в другой 



жидкости (

дисперсионной 

среде

). 


 

9.   


Emulgator

 

lar  



 

Эмульгато

ры

 

Emulsifier



Emulsiyalarni 

turgunlashtiruvchi 

moddalar


 

Стабилизируют эмульсии

 

10.   


Damlama  

Настои 


 

Infusions 

 

    Rasmiy  dori  shakli 



bo`lib 

XDF 


ularning 

tayyorlash 

reglamenti 

umumiy  ma-ola  shaklida  

beriladi

 

дозированная жидкая 



лекарственная форма, 

представляющая собой 

водное извлечение из 

лекарственного 

растительного сырья или 

водный раствор, специально 

приготовленный для этой 

цели, предназначенная для 

внутреннего или наружного 

применения

 

11.   


qaynatma 

Отвар 


 

decoction 

 

    Rasmiy  dori  shakli 



bo`lib 

XDF 


ularning 

tayyorlash 

reglamenti 

umumiy  ma-ola  shaklida  

beriladi 

дозированная жидкая 

лекарственная форма, 

представляющая собой 

водное извлечение из 

лекарственного 

растительного сырья или 

водный раствор, специально 

приготовленный для этой 

цели, предназначенная для 

внутреннего или наружного 

применения

 

12.   


Ekstrakt 

kontsеntratlar 

Экстракты 

концентра

ты

 

extracts 



concentrat

es 


 

 

    Rasmiy  dori  shakli 



bo`lib 

XDF 


ularning 

tayyorlash 

reglamenti 

umumiy  ma-ola  shaklida  

beriladi 

В настоящее время эти 

концентраты изготовляют на 

заводах. Их называют 

условно «концентратами» 

или «стандартными 

экстрактами». Они бывают в 



406 

 

виде жидких или сухих 



препаратов

 

13.   



Shilimshiklar  

Слизи 


 

slime 


    Rasmiy  dori  shakli 

bo`lib 


XDF 

ularning 

tayyorlash 

reglamenti 

umumiy  ma-ola  shaklida  

beriladi 

это густые, вязкие растворы 

ВМС. Используют слизи в 

качестве обволакивающих и 

смягчающих средств 

(микстуры от кашля, в 

составе клизм и т.д.). 

Некоторые слизи используют 

в качестве эмульгаторов и 

стабилизаторов (крахмал, 

камеди). Для приготовления 

слизей используют растения 

содержащие слизистые 

вещества.

 

 



14.   

Shamchalar  

Свечи 

 

Candles 



 

 

Xona  xaroratida  kattik, 



lekin 

inson 


tanasi 

xaroratida eriydigan, tana 

bushliklariga 

kiritiladigan  dozalangan 

dori shakliga aytiladi. 

Свеча  — приспособление для 

освещения (изначально) или 

для некоторых других целей, 

чаще всего в виде цилиндра 

из твѐрдого горючего 

материала, ...

 

15.   



Yumshok  dori 

turlari  

Мягкие 

лекарстве

нные 

формы


 

Soft 


formulatio

ns

 



Surtmalar, 

malxamlar, 

sham  dorilar,  xab  dorilar 

tibbiyot kalamchalari. 

(

лат.


 Unguentum) — мягкая 

лекарственная форма

предназначенная для 



нанесения на кожу, раны и 

слизистые оболочки и 

состоящая из основы и 

равномерно распределенных 

в ней 

лекарственных веществ



.

 

16.   



Суртмалар  

Мази 


 

ungventum 

Surtmalar, 

malxamlar, 

sham  dorilar,  xab  dorilar 

tibbiyot kalamchalari. 

(

лат.


 Unguentum) — мягкая 

лекарственная форма

предназначенная для 



нанесения на кожу, раны и 

слизистые оболочки и 

состоящая из основы и 

равномерно распределенных 

в ней 

лекарственных веществ



.

 

17.   



Linimentlar  

Линимент


ы 

 

liniments 



 

-uyu- 


suyuklik 

bulib, 


sirtga 

surtish 


uchun 

muljallangan 

va 

teri 


haroratida  eriydigan  dori 

shakllariga kiradi. 

Мягкие лекарственные 

формы с более жидкой 

консистенцией

 

18.   



Pastalar 

Пасты 


 

Pastes 


 

Dori 


shakli 

tarkibida 

25%  va  undan  ko`p 

poroshoksimon moddalar 

bo`lib, 

konsistensiyasi 

jixatdan 

mazlarga 

nisbatan -uyu-ro- bo`ladi. 

Мягкие лекарственные 

формы с более 25 %

 

Содержанием лекарственных 



средств

 

19.   



In‘eksion  dori 

turlariga  

Инъекцио

нные 


лекарстве

нные 


формы

 

Injectable 



formulatio

ns

 



Инъекция 

учун 


ишлатиладиган 

дори 


турлари 

Инъекционные 

лекарственные формы

 



407 

 

20.   



             Ko`z 

dori turlari

 

Глазные 


лекарстве

нные 


формы

 

Ophthalmi



formulatio

ns

 

Куз дори турлари 



Глазные лекарственные 

формы


 

21.   


Кo‘з 

томчилари

 

Глазные 


капли

 

Eye drops 



 

Кo‘з томчилари 

Глазные капли

 

22.   



Кo‘з 

суртмалари

 

Глазные 


мази

 

Ophthalmi



c ointment

 

Кo‘з суртмалари



 

Глазные мази

 

23.   


Намламалар 

 

Примочки 



 

lotions


 

Намламалар 

 

Примочки 



 

24.   Davlat 

farmakopеyasi

(DF) 


Государст

венная 


фармакоп

ея (ГФ)  

   

 

State 



Pharmacop

oeia (GF) 

   

 

 



 

 

Davlat farmakopеyasi 



barcha normativ 

xujjatlar, analiz turlari, 

talablar kiritilgan 

xujjatlar 

Сборник фармакопейных 

статей, методов анализа и 

других нормативных 

требований, утвержденный 

компетентными органами 

здравоохранения 

соответствующих стран

 

25.   Farmakopеya 



ma-olasi 

Фармакоп


ейная 

статья 


(ФС)

 

Pharmacop



eial article 

(FS) 


 

Bitta dori vostasi uchun 

tasdi-langan normativlar 

majmuasi 

Нормативно-технический 

документ, устанавливающий 

требования к качеству 

лекарственных средств или 

лекарственного 

растительного сырья и 

носящий характер ГОСТа

 

26.   Korxona 



farmakopеya 

ma-olasi 

Фармакоп

ейная 


статья 

предприят

ия (ФСП), 

Временна


я 

фармакоп


ейная 

статья 


(ВФС)

 

Pharmacop



eial article 

Enterprise 

(SAF), 

temporary 

pharmacop

oeia 


articles 

(VFS) 


 

Korxona tomonidan 

tasdi-langan normativlar 

majmuasi 

Фармакопейная статья, 

утвержденная на 

ограниченный срок

 

27.   Sa-lash 



muddati 

Срок 


годности

 

Shelf life 



 

Prеparatning sa-lanish 

muddati 

законодательным органом на 

основании результатов 

специального исследования 

время хранения 

лекарственного средства, в 

течение которого препарат 

сохраняет свои 

физикохимические, 

микробиологические и 

терапевтические свойства без 

изменений или изменяет их в 

установленных для него 

пределах, при соблюдении 

условий хранения

 

28.   Turg‘unlik  



Стабильно

сть


 

Stability 

 

Prеparatning fizik-



kimyoviy xususiyatlarini 

sa-lanib, o‘zgarmasdan 

turishi  

Свойство лекарственного 

(или фармакологического) 

средства сохранять свои 

физико-химические и 

микробиологические 

свойства в течение 



408 

 

определенного времени с 



момента его выпуска

 

29.   Biofarmatsеvti



k tad-i-otlar 

биофарма


цевтическ

ое 


исследова

ние 


 

biopharma

ceutical 

research 

   

  

 



Biofarmatsеvtik 

o‘rganish 

 

Испытание различных 



фармацевтических факторов, 

характеризующих 

лекарственную форму 

препарата в отношении его 

биологической доступности

 

30.   



Dori formasi  

Лекарстве

нная 

форма   


  

 

dosage 



form 

   


  

 

 



Dori turi 

Придаваемое лекарственному 

средству или лекарственному 

растительному сырью 

удобное для применения 

состояние, при котором 

достигается необходимый 

лечебный эффект

 

31.   


Dori pеraparat  Лекарстве

нный 


препарат

 

drug  



  

 

  



 

Dori prеparati 

Лекарственное средство в 

определенной лекарственной 

форме

 

32.   



Dori moddasi 

 Лекарств

енное 

вещество 



 

Drug 


substance

 

Dori moddasi 



 

 

 Лекарственное средство, 



представляющее собой 

индивидуальное химическое 

соединение или 

биологическое вещество 

 

33.   


Yordamchi 

moddalar 

 Вспомога

тельные 


вещества 

 

Excipients 



   

 

Yordamchi moddalar 



 Дополнительные вещества, 

необходимые для 

изготовления лекарственного 

препарата в готовой 

лекарственной форме 

 

34.   Dorivor 



o‘simlik xom 

ashyosi 


 Лекарств

енное 


раститель

ное 


сырье    

 

HERBAL 



RAW 

MATERIA


L

 

Dorivor o‘simlik 



maxsulotlari 

 Растительное сырье, 

разрешенное 

уполномоченным на то 

органом в установленном 

порядке для медицинского 

применения 

 

35.   Antisеptik 



vositalar 

Антисепт


ические 

средства 

Antiseptics 

 

 



mikroblarga 

-arshi 


ishlatiladigan moddalar. 

Антисептики  

36.   

Antitеlolar 



антитело 

antibody 

organizmga yot  bo‘lgan 

ismlar, 


oqsil 

tabiatli 

modda 

(antigеn) 



kiritilganda  unga  -arshi  -

on 


zardobida 

hosil 


bo‘ladigan 

moddalar 

(zidjismlar). 

Антитела  

37.   Bog‘lovchi 

modda 


Связываю

щие 


вещества 

Binders 


granula va tablеtkalar 

olishda zarrachalarni bir-

biriga iriktiradigan va 

dori turini  -atti-ligini 

ta'minlovchi modda 

Связывающие вещества 

38.   

Byurеtka 



Бюретка  

Burette 


 

 

ani- 



darajalarga 

bo‘lingan  pastki  qismida 

jo‘mragi  bo‘lgan  shisha 

Бюреточная установка 




409 

 

naycha. 



Suyuqlik 

va 


gazlar 

hajmini 


o‘lchashda ishlatiladi 

39.   


Byurеtka 

sistеmasi 

Бюреточн

ая 


установка 

burette 


installation 

bir  -ancha  byurеtkalar 

doira  bo‘ylab  maxsus 

moslamaga 

joylashtirilgan 

tuzilma, 

dorixonalarda 

suyuq 


dorilarni  o‘lchash  uchun 

ao‘llaniladi 

Бюреточная установка для 

разлива растворов 

концентратов 

40.   


Vodorod 

kursatkichi  

(рН)

 

Водородн



ый 

показател

ь 

The pH of 



the 

Dori substansiyalari, 

yordamchi moddalar, 

ko‘zga va parеntеral -

o‘llaniladigan dori 

vositalarining, muhit 

kislotaliligi yoki ish-

oriyligi darajasini 

mе'yorlovchi sifat 

ko‘rsatkichlaridan biri. 

Показатель среды жидкости 

41. 


1

 

Antitelalar



 

Антитела


 

antibodies

 

organizmga yot jismlar, 



oqsil tabiatli modda 

(antigen) kiritilganda 

unga -arshi -on zardobida 

hosil bo‗ladigan 

moddalar (zidjismlar).

 

белки глобулярной фракции 



сыворотки крови человека и 

теплокровных животных,  

образующиеся в ответ на 

введение в организм 

различных антигенов 

(бактерий, вирусов, белковых 

токсинов и др.).

 

42.   



Biologik faol 

moddalar


 

Биологиче

ски 

активные 



вещества

 

Biologicall



y active 

substances

 

organizmda mavjud 



bo‗lib, hayotiy 

jarayonlarga ta‘sir 

ko‗rsatadigan kimyoviy 

moddalar.

 

Химические вещества, 



оказывающие влияние на  

жизненные процессы

 

43.   


Biofarmatsiya

 

Биофарма



ция

 

Bioрharma



 

dori preparatlarning 



organizmga bo‗lgan 

ta‘sirining turli 

omillariga (farmatsevtik, 

biologik va b.) 

bog‗liknigini 

o‗rganadigan fan

 

наука 


о 

теоретических 

основах  и  производственных 

процессах 

переработки 

лекарственных 

средств 

в 

лекарственные 



препара-ты 

путем  придания  им  опре-

деленной 

лекарственной 

формы. 


Download 6,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   652   653   654   655   656   657   658   659   ...   822




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish