Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Alkaloid saqlagan dorivor o‘simliklardan damlama 

tayyorlash 

Alkaloid saqlovchi  dorivor o‘simliklardan damlama tayyorlagada infundir stakandagi ajratma 

ustiga  limon  kislotasi  yoki  xlorovodorod  kislotasi  qo‘shiladi.  Kislota  o‘simlik  tarkibida  -ancha 

alkaloid bo‘lsa shuncha teng miqdorda hisoblab olinadi. 

Oling: Termopsis o‘ti damlamasidan -150 ml 

 Natriy benzoatdan – 1.5 

 Navshadil – anis tomchisidan – 3 ml 

 Aralashtiring. Bering. Belgilang. 

 1 osh -oshi-dan 3 marta ichilsin. 

Birinchi  navbatda  Termopsis  o‘ti  tarkibida  alkaloid  bo‘lib  kuchli  ta‘sir  etuvchi  dorivor 

o‘simliklar  gruppasiga  kiradi  sababli,  uni  dozasini  tekshirib  olamiz.  X  Davlat  Farmakopeyasi 

ko‘rsatmasiga 1:400 nisbatda tayyorlanadi. 150 ml ajratma uchun 0.4 gr o‘simlik olinadi. Termopsis 

o‘simligi DF bo‘yicha 1.5% alkaloid saqlashi kerak. Agar alkaloid miqdori 1.5% ko‘p bo‘lsa (bizni 

misolda 1.8% alkaloid sa-laydi) kerakli miqdor quyidagicha xisoblanadi : 

X-(0,4 x 1,5)g‘1,8 - 0,33 gr 

 

Kislota -uyidagicha xisoblanadi: 

100 -------- 1,8 

0,33-------- x 

 

x - 0,33 x 1,8 g‘ 100 - 0,006 

 

Limon kislotasidan 0,006 yoki 1% eritmasidan: 

 

100 ------ 0,83 

a ------- 0,006 

 

a - 100 x 0,006 g‘ 0,83 - 0,7 

Damlama  tayyorlash  uchun  150  ml  suv  olinadi  .  O‘simlik  miqdori  1  gr  dan  kam  bo‘lgani 

uchun suv shimish koeffitsienti hisobga olinmaydi. 

Pasport: Termopsis o‘ti – (1,8%) 0.33 gr 

 Natriy benzoat - 1,5 gr  

 Navshadil kislotasi – (1:10) 0,7 ml  

 Suv - 150 ml  

Eritmaning umumiy hajmi - 153 ml 

Infundir stakaniga 0,33 gr. 5 ml gacha maydalangan termopsis o‘simligidan olinadi va 150 ml 

suv  solib  0,7  ml  (1:10)  xlorid  kislotasidan  solinadi  .  Qaynab  turgan  infundir  apparatida  15  min 

qaynatib va-ti – va-ti Bilan aralashtirib turiladi va 45 minut sovitiladi. 

Sovutilgan  ajratma  o‘lchovli  silindrga  suziladi  va  suv  bilan  xajmi  150  ml  gacha  etkaziladi. 

So‘ng  ajratmada  4,0  gr  natriy  benzoat  eritib  -ayta  suziladi.  Keyin  navshadil  –  anis  tomchisi  (o‘z 

qoidasiga rioya qilgan xolda) qo‘shib kasalga berish uchun tayyorlanadi. 

«Salqin joyda saqlansin», «Ichishdan oldin chayqatilsin» singari etiketkalar yopishtiriladi.