Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

ICHISHGA MO‟LJALLANGAN TOMCHILAR.

 

(GUTTAE AD USUM INTERNUM) 

Tomchilarning  bu  guruhi  rang-barangligi  bilan  farqlanib,  ular  quyidagi  misollar  bilan 

cheklanadi.

 

Rp.: Solutionis Platyphyllini hydrotartratis 0,2 % 10 ml

 

D.S. 10 tomchidan ovqatdan oldin ichilsin.

 

---

258 

 

Retseptda  suvda  oson  eriydigan  kristall  moddaning  (1:10)  eritmasi  yozilgan,  eritmaning 

konsentratsiyasi  va  umumiy  og‗irligini  sa-lash  uchun  1-shisha  filtrdan  foydalaniladi.  Agar  bu 

filtr bo‗lmasa, uni yu-orida ko‗rsa- tilgandek suzilib, -ado-langan holda beriladi. 

 Rp.:Tincturae Convallariae majalis 

 

Tincturae Valerianae aa 10 ml  

M.D.S. 25 tomchidan kuniga 2 mahal  

Rp.: Aethylmorphyni hydrochloridi 0,2 

 

Mentholi 0,3  

Natrii bromidi 1,0

 

Adonisidi 5 ml

 

M.D.S. 25 tomchidan kuniga 2 mahal

 

Tarkibiga  ko‗ra,  tomchi  murakkab  bo‗lib,  uch  xil  tuzli  komponentlar  va  uch  xil  o‗simlik 

xomashyosidan,  ya‘ni  spirtli  ajratmadan iborat (2  ta  nastoyka,  70  %  etanolda tayyorlangan  va 

yangi galen preparat adonizid tarkibida 18—20 % etanol sa-laydi). Mentolni eritish uchun 70 % 

dan  kichik  bo‗lgan  etanol  kerak  bo‗ladi,  u  avval  nastoykalar  aralashmasida  eritiladi  (bemorga 

beriladigan  flakonga).  Uncha  katta  bo‗lmagan  alohida  stakanga  5  ml  adonizidda  0,2  g  dionin 

eritiladi  (dioninning  suvda  va  etanolda  eruvchanligi  1:30),  so‗ngra  natriy  bromid  eritiladi 

(suvda va mentolda oson eriydi) va eritma flakonga  -uyiladi (agar kerak bo‗lsa paxta tamponda 

suziladi).

 

Ichishga  mo‗ljallangan  tomchilarni  tayyorlashda  «zaharli  »  va  «kuchli  ta‘sir  etuvchi  » 

ro‗yxatdagi preparatlarning dozalarini tekshirish muhim jarayonlardan hisoblanadi. Bunda dori 

turi  umumiy  hajmining  tomchilar  soni  tekshiriladi  (spirtli  eritmalar  1  ml.da  turli  miqdorda 

tomchi  sa-laydi),  so‗ngra  proporsiya  bilan  «zaharli»  yoki  «kuchli  ta‘sir  etuvchi»  ro‗yxatidagi  

moddaning retseptdagi bir martalik tomchilar soniga ko‗ra ularning miqdor i ani-lanadi. Retsept 

bo‗yicha 25 tomchida 0,004 g dionin bor (yuqori bir martalik doza 0,03 g). Hisob: dori turining 

umumiy hajmi 25 ml.da 0,008 g dionin bor) yoki 50 tomchi spirtli preparatda, 25 tomchida esa 

0,004 g dionin bor.