Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Yurak glikozidlari saqlovchi o‘simliklardan ajratma tayyorlash 

 Rp.: Jnfusi rhizoma et radicibus Valerianae ex 6,0 — 100,0 

D.S. 

Ko‘rsatilgan  miqdordagi  damlama  yoki  qaynatma  olish  uchun  kerak  bo‘lgan  suv  miqdorini 

topish  uchun  o‘simlik  xom  ashyosi  gramm  miqdorini  suv  shimish  koeffitsientiga  ko‘paytirib, 

dorixatda  ko‘rsatilgan  suv  miqdoriga  qo‘shish  kerak.  Masalan:  yuqoridagi  dorixat  uchun: 

100 q (2,9 * 6) = 100 q 17,4 = 117,4  ml  suv.  Bu  erda  2,9  valeriana  ildizining  suv  shimish 

koeffitsienti. 

Tarkibida  yurak  glikozidlari  yoki  alkaloid  saqlagan  xom  ashyodan  damlama  tayyorlanganda 

qo‘llaniladigan  o‘simlik  qismida  belgilangan  miqdorda  alkaloid  bo‘lishi  va  yoki  belgilangan 

biologik ta‘sirga ega bo‘lishi kerak. 

Xom  ashyo  tarkibidagi  alkaloid  miqdori  yoki  biologik  ta‘sir  darajasi  belgilangan  miqdordan 

yuqori bo‘lsa, uni miqdori quyidagi hisob bo‘yicha olinadi. 

 

X — dorivor o‘simlikni xom ashyosidan olish kerak bo‘lgan miqdori; 

A — dorivor o‘simlik xom ashyosini yozilgan miqdori; 

B — aniqlangan alkaloid yoki biologik ta‘sir darajasi miqdori; 

V — xom ashyo tarkibidagi glikozid va alkaloidlarni standart miqdori; 

Xom  ashyo  tarkibidagi  glikozid  yoki  alkaloid  miqdori  belgilangandan  kam.  VIII  DF 

damlamalar — xom ashyoga sovuq suv solib qaynab turgan suv hammomida 15 min damlash bilan 

tayyorlangan  bu  usul  XI  DF  da  ham  qabul  qilingan,  15  min  qizdirish  umuman  kam  hisoblanadi, 

chunki  bunda  xom  ashyo  endigina  yumshab,  ta‘sir  etuvchi  moddalar  qisman  ajragan  bo‘ladi. 

Ajratmaning harorati asta-sekin ko‘tarilib borgani uchun proteinlar, elimli va pektin moddalar ham 

bo‘kmasdan eritmaga o‘tad

33

i.  

Rp.: Infusi herbae Adonis vernalis 90 ml 

Natrii bromidi 2,0 

Tincturae Valerianae 3ml 

M.D.S.. 1 osh qoshiqdan kuniga 3 mahal ichilsin.