Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

 
dorivor pardalar sifatida ishlatish maqsadga muvofiqligi ko‗rsatilmoqda.
Polimer dorivor pardalar tasnifi 
1. Polimer dorivor pardalar ta‘siri bo‗yicha: 
- umumiy ta‘sir ko‗rsatuvchi; 
- mahalliy ta‘sir ko‗rsatuvchi pardalarga bo‗linadi. 
2. Hozirgi vaqtda polimer dorivor pardalar qo‗llanilishi bo‗yicha quyidagicha tasniflanadi: 
- oftalmologik; 
- og‗iz bo‗shlig‗iga o‗rnatiladigan; 
- dermatologik (teri ustiga); 
- rinologik; 
Mahalliy ta‘sirga ega bo‗lgan polimer dorivor pardalar 
Bu turdagi polimer pardalardan eng keng qo‗llaniladiganlari bu ko‗z pardalari. Ular turli 
ko‗z kasalliklarini davolashda qo‗llaniladi. Hozirgi vaqtda qator dorivor moddalarning ko‗z 
pardalari ishlab chiqilgan: apilak, florenal, sulfapiridazin-natriy, dikain, taufon. Ularning katta 
kichikligi 9 x 4 x 0,3 mm, og‗irligi 10-30 mg atrofida bo‗ladi. 
Burun shilliq qavatlaridagi turli patologik jarayonlarni davolashda rinologik polimer 
pardalar ham keng qo‗llaniladi. Masalan, rinitlarni davolashga mo‗ljallangan, efedrin 
gidroxlorid, naftizin, dimedrol saqlovchi polimer pardalar yaratilgan.
Polimer pardalarni stomatologiya amaliyotida xam qo‗llanilishi keng. Turli og‗iz 
bo‗shlig‗ida sodir bo‗ladigan patologik jarayonlarni ( stomatit, gingivit, parodontoz)
davolashning samaradorligini oshirishda polimer stomatologik pardalar taklif etilgan.
Masalan, Kok Khiang Peh, Choy Fun Wong tomonidan natriy-karboksimetilsellyuloza va 
gidroksipropilmetilsellyuloza polimerlar asosida bukkal polimer pardalar yaratilgan. Ular og‗iz 
bo‗shlig‗idagi yaralarni, yallig‗lanishlarni davolashda ta‘sir etuvchi moddalarni uzoq vaqt 
davomida ajralib chiqishini ta‘minlab, terapiyani samaradorligini oshiradi
7
 
Dermatologik polimer pardalar 
Dermatologik polimer paradalar mahalliy ta‘sirga ega bo‗lib, turli teri kasalliklarni: 
yaralar, yallig‗lanishlar, kuygan terini davolashga mo‗l-jallangan. 
Misol sifatida tarkibida chakanda moyini saqlovchi kollagen asosida tayyorlangan "Oblekol" 
pardasini keltirish mumkin. 
―Oblekol‖ polimer pardasining katta kichikligi 5 x 5 sm yoki 10 x 10 sm ega bo‗lib, yara 
ustiga yopishritirilganda o‗zidan yara sathiga sekin-asta bir xil miqdorda ta‘sir etuvchi moddani 
ajratib turadi. Undan tashqari, yarani mikroblardan ham himoya qiladi.
Kollagen bu tabiiy polimer bo‗lgaligi uchun, 2-3 kundan so‗ng o‗zi teri fermentlari bilab 
parchalanadi. 
Argotec developed ArgoMedPLUS kompaniyasi tomonidan poliuretan asosida elastik , 
suv va xavoni o‗tkazuvchan xususiyatga ega bo‗lgan polimer pardalar yaratilgan . Ular 
zamonaviy bog‗lovchi vosita sifatida xamda yara va jaroxatlarni antimikrob moddalar bilan 
7
Kok Khiang Peh, Choy Fun Wong School of Pharmaceutical Sciences, University of Science Malaysia, 
Penang, Malaysia https://sites.ualberta.ca/~csps/JPPS2(2)/K.Peh/Polymeric-Peh.pdf 

---

136 
ta‘minlash uchun samarali vosita sifatida taklif etilgan
.
8