Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi dori turlari texnologiyasini rivojlantirish istiqbollari

III. Dezintoksikatsion infuzion eritmalar

Organizmdanturlisabablargako‘ra (ovqatdanzaharlanish, dizenteriya, dispepsiya, salmonellyoz, infeksionkasalliklar, jigarvabuyrakfaoliyatinietishmovchiligi) paydobo‘lgantoksinlarnichiqarishmaqsadidadezintoksikatsioninfuzioneritmalarqo‘llaniladi.

Bundayeritmalarningvakili – gemodezeritmasi. Molekulyarmassasi20000-40000bo‘lganPVPinfuzioneritmalarningkerakliqovushqoqliginita’minlaydi.Lekinmolekulyarmassani 20000gachabo‘lganPVP (pastmolekulali) organizmdatoksinlarnibog‘labtezchiqibketishinita’minlaydi.

• 
  Gemodez-N –suv-tuzli eritma, tarkibida
  
• 
  Tarkibi:
  
• 
  PVP ( m.m. 8000± 2000 ) 60,0
  
• 
  Natriy xlorid 5,5
  
• 
  Kaliy xlorid 0,42
  
• 
  Kalsiy xlorid 0,50
  
• 
  Magniy xlorid 0,005
  
• 
  Natriy gidrokarbonat 0,23
  
• 
  Suv in’eksion 1 l gacha
  

pH=5,2-7,0ga teng.

Texnologiyasi: 500mlsuvdatuzlarketma-keteritiladi.PVPalohida 400 mlsuvdaeritiladi. Ikkalaeritmabir-biribilanaralashtirilib, 1000 mlhajmgaetgunchasuvqo‘shiladi. So‘ng 200; 250; 450 mlhajmliflakonlargafiltrlanadi. Flakonlargermetikyopilib 110⁰C da 45 daqiqadavomidasterillanadi. Saqlashmuddati 5 yil. Qo‘llanilishi: toksikko‘rinishdao‘tkiroshqozon –ichakkasalliklarda (dizenteriya, ichketishi, dispepsiya, ovqatdanzaharlanish, kuyishda) organizmnidezintoksikatsiyalashuchun. Gemodezningta’sirmexanizmitarkibidagikuyimolekulyarPVPqondagitoksinmoddalarnibog‘laydi. Reamberin eritmasi:

-N- (1-dezoksi- D-glyusitol -1 il) – N-metilammoniynatriysuksinat 1,5%

Natriyxlorid 0,6%

Kaliyxlorid 0,03%

Magniyxlorid 0,012 % IV.Parenteral oziqlantiruvchi infuzioneritmalarto‘qimavaa’zolarniuzoqvaqtdavomidahayotinivakeraklioksidlovchi-qaytaruvchipotensialinita’minlashvaoziqlantirishuchunqo‘llaniladi. Buturdagiinfuzioneritmalarasosanikkiguruhgatasniflanadi:

- oqsilmanbalari;

- parenteraloziqlantiruvchiemulsiyalar.

Oqsilmanbalari. Buturdagiinfuzioneritmalaroqsillaralmashinu-vigaosonkirishadivaoqsillaretishmovchilikxolatlarida ( operatsiyalar, ichak-oshqozonpatologiyalari, intoksikatsiyalarvatabiiyovqatlanishgaimkonbo‘lmasa) etarlioziqabo‘ladi. Ularningasosiyvakillari:

Gidrolizin- qoramollarningqonoqsillaridankislotaligidrolizyo‘libilanolinganvaglyukoza ( 1,6-2,2 %) qo‘shilganpreparat;

Aminopeptid- qoramollarningqonoqsillaridanfermentativgidrolizyo‘libilanolinganpreparat;

Kazeingidrolizati- sutoqsillaridankislotaligidrolizyo‘libilanolinganpreparat;

Infuzamin- aminokislotalarnimanbaibo‘lib, odamqoniningoqsillaridanchuqurgidrolizyo‘libilanolinadivatarkibigasintetikaminokislotalarqo‘shiladi.

Oziqlantiruvchiparenteralemulsiyalar.Parenteraloziqlantiruvchiemulsiyalarbuneytralyog‘larningsuvlimuhitdagiyuqoridispersgeterogensistemalari. Ularmuhimahamiyatgaegabo‘lib, organizmdagimoddaalmashinuvjarayonlaridaqatnashadilarvaboyenergiyamanbasihisoblanadi.

Ularasosano‘simlikmoylar, apirogensuv, emulgator, izotonikxolatigakeltiruvchi, antioksidantlardan (moylifazanioksidlanishinioldiniolishuchun) tashkiltopganbo‘ladi. Bundayinfuzioneritmalardamuhimko‘rsatkichlarhisobgaolinishizarur:

-yuqoridisperslik, ya’nimoytomchilarningkattakichikligi 0,8-1 mkmdanoshmasligikerak;

-yuqoriturg‘unlik.

Zarrachalarningkeraklikatta – kichikliginita’minlashuchunmexanikvaultratovushdispergirlashusullariishlatiladi.

YUqoriturg‘unliknita’minlashmaqsadidaemulgatorlarsifatidafosfolipidlarqo‘llaniladi. Ulartuxumsarig‘idan (letsitin), qoramolningboshmiyasidan (fosfatidilxolin, fosfatidiletanolamin, fos-fatidilserin) olinadi.

Parenteraloziqlantiruvchiinfuzioneritmalarningsterillanishiultrafiltrlashusulidamembranalifiltrlardano‘tkazishorqaliamalgaoshiriladi.

Vakillari:

- Intralipid (SHveysariya) – 10 % soyamoyiningemulsiyasi+ 2,5 % glitserinva 1,2 % letsitin;

- Lipofundin (Finlyandiya) – 15 % paxtamoyiningemulsiyasi + 4 % glyukoza;

- Lipidin 1 – 10 % kungaboqarmoyiemulsiyasi, fosfatidilxolinbilanturg‘unlashtirilgan;

- lipidin 2 – 20 % kungaboqarmoyiemulsiyasi, fosfatidilxolinbilanturg‘unlashtirilgan;