Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi dori turlari texnologiyasini rivojlantirish istiqbollari

Rasm 1. Polifeprosan 20 Сva karmustin saqlovchi GliadelImplantantlari

Parenteral dori turlarini ta’sirini uzaytirish yo‘llari:

-Qiyin eruvchan birikmalarnihosil qilish:tuzlar,efirlar, komplekslar hosil qilib;

-Eritmaning qovushqoqligini oshirish: o‘simlik moylari va

polimerlarni qo‘llab;

-DM mikrokristallik suspenziyasini hosil qilib

In’eksion dori vositalarining ta’sirini eruvchan birikmalarni hosil qilish ( tuzlar, efirlar, komplekslar)yo‘li bilan uzaytirish

Steroidgormonlarningta’siriuzaytirilganin’eksiyalariniolishdayog‘ kislotalari bilan efirlarini olish yo‘li qo‘llaniladi:

-Insulinning protamin va neytral globulin bilan kompleksi ta’siri-16-20 soat;

-Estradiolning dipropionati 3 kun ta’sir ko‘rsatadi;

Antibiotiklarning ta’siri uzaytirish

Penitsillinning prokainli tuzining ta’sirini 12 soatgacha uzaytirilgan

Eritmaning qovushqoqligini oshirishyo‘li bilan in’eksion dori vositalarini ta’sirini uzaytirishning

Qovushqoqlik qanchalik yuqori bo‘lsa shunchalik so‘rilish jarayoni sekin-lashadi. Buning uchun suvsiz erituv-chilar, birinchi navbatda o‘simlik moylari qo‘llaniladi.

Masalan, suvda erimaydigan benzoat estradiol moyli in’eksiya eritmaci uning ta’sirini 3 kun davomida ta’minlaydi.

Parenteral dori vositalarini qovushqoqligi oshirish yuqori mole-kulari yordamchi moddalar qo‘shish yo‘li bilan xam ta’minlanadi:

Metilsellyuloza;

PVP;

Dekstrin va boshq.

Mikrokristallik suspenziyalarni xosil qilish yo‘li bilan in’eksiyalarni ta’sirini uzaytirish

Bu usul bo‘yicha dori vositalarining ta’sirini bir necha sutka yoki xaftalarga uzaytirish mumkin.

Mikrokristallik suspenziyalarni hosil qilish uchun suvda eruvchan DM suvsiz erituvchilarda, suvda erimaydigan DM suvda dispergirlanadi.

Bunda qattiq fazaning dispersligi 5 mkm oshmasligi lozim.

Mikrokristallik suspenziyalar shaklidagi in’eksiyalar

Estradiol benzoatning mikrokristallik supenziyasining ta’sir etish vaqti 3 xafta;

Kseplion (Xeplion) suspenziyasi mushaklarga in’eksiya uchun- ta’siri uzaytirilgan preparat (neyroleptik,shizofreniyanidavolash uchun). Tarkibida 156 mg paliperidon palmitat va yordamchi moddalar: polisorbat 20 — 12 mg; makrogol 4000 (polietilenglikol 4000) — 30 mg; limon kislotasi monogidrati — 5 mg; natriy gidrofosfat — 5 mg; natriy digidrofosfat monogidrati — 2,5 mg; natriy gidroksidi — 2,84 mg; in’eksiya uchun suv — 1 ml gacha. Oq rangli suspenziya.

Mushakga yuborilgandan so‘ng paliperidon konsentratsiyasi qon zardobida sekin asta ko‘tarilib, 13–14 kundan keyin maksimumga etadi.

Parenteral eritmalarni PM bilan ifloslanishini oldini olish:

Eritmalar aseptik sharoitda tayyorlanishi

Tayyorlangan eritmalarni sterillash

Dori vositalari substansiyasi yoki tibbiy ashyolar – (shpritslar, sistemalar) sterillanishi.Eritmaga gamma nurlar ta’sir ettirib pirogen moddalarni yo‘qotish

Erituvchi yoki eritmani adsorbentlar: faollashgan ko‘mir, sellyuloza bilan qayta ishlab yoki membranali ultra filtrlardan o‘tkaziish (masalan, Fransiyaning “Millipore” filtrlari, teshikchalari diametri 0,45 mk li)