Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

Uslubiy  ta’minot  va  mashg‘ulot  jihozlanishi:
  mavzuga  oid  tarqatma  materiallar,  uslubiy 
qo‘llanma, adabiyotlar, ma’ruza matni, internet ma’lumotlari, mavzu bo‘yicha prezentatsiya. 
Asosiy matn 
So‘nggi  yillarda  O‘zbekistonda  qayd  etishga  talabgor  MDH,  xorijiy  va  mahalliy  dori 
preparatlarining soni bilinarli darajada oshib ketdi. Ularning katta va asosiy qismini (80% gacha) 
generiklar
  (muallifning  patent  olgan  muddati  o‘tgandan  so‘ng  turli  korxonalarda  ishlab 
chiqarilayotgan  original  preparatlar)  tashkil  etadi.  Generik  preparatlar  xuddi  original 
preparatlarga o‘xshash bir dori turida bir xil dozada biologik faol moddalarni saqlaydi. Shu bilan 
birga  klinik  amaliyot  bir  xil  nomdagi,  bir  xil  dozada  va  bir  xil  dori  shaklida  turli  korxonalarda 
ishlab chiqarilgan dori preparatlari turli xil terapevtik samaradorlikni va ular asosida bo‘ladigan 
nojo‘ya ta’sirni turlicha namoyon qilishini ko‘rsatdi. 
Dori vositalarining biologik ta’siri asosan ularning qon aylanish tizimiga, spetsefik ta’sir 

---

95 
 
ko‘rsatishi  lozim  bo‘lgan  organ  va  to‘qimaga  tushishi  xossalari  darajasi  bilan  aniqlanadi.  Bu 
preparatlarning  biologik  samaradorligi  haqida  tushuncha  beradi.  Ko‘p  hollarda  bir  xil  nomdagi 
va  bir  xil  dozadagi  dori  vositasining  biosamaradorligining  turlicha  bo‘lishi  biosamaradorlik  va 
terapevtik faollik orasidagi bog‘liqlikni bildiradi.