Тошкент фармацевтика институти

Atmosfera xavosi, tarkibi ahamiyati, va muxofaza qilish yo‗llari 
 
Havo  —  atmosferadagi  gazlaming  aralashmasi  bo'lib,  balandlikning  o'zgarishiga  qaiab 
uning tarkibi ham o'zgarib turadi. Havo tarkibidagi gazlar orasida kislorod muhim ahamiyatga 
ega. U organizmlami hosil qiluvchi oqsil, yog', uglevodlar tarkibiga kiradi. Organizmlar hayot 
kechirishi uchun zarur bo'lgan energiyani oksidlanish hisobiga oladi.  
Uglerod  (IV)  oksidi  tabiatda  katta  ahamiyatga  ega  bo'lib,  u  yashil  o'simliklarning 
oziqlanishi  uchun  zarurdir.  Azot  elementi  havoning  tarkibida  ko'p  bo'lishiga  qaramay,  uni 
organizmlar  to'g'ridan-to'g'ri  o'zlashtira  olmaydi.  Organizmlar  uni  faqatgina  azot  birikmalari 
holida  o'zlashtirishi  mumkin.  Havoning  tarkibidagi  sulfit  angidrid,  azot  oksidlari,  galogen 
vodorodlar,  ammiak  va  boshqalar  zararli  moddalar  hisoblanib,  uning  ifloslanishiga  sabab 
bo'lmoqda.  Havodagi  ana  shunday  zaharli  moddalarni  yutgan  o'simlik  barglari,  hujayralari 
o'la boshlaydi. Daraxtlaring suv shimish mexanizmi ishdan chiqadi va barglari to'kiladi. Havo 
tarkibidagi  turli  xil  gazlar  miqdorining  ortib  ketish  hollari  dunyoning  turli  nuqtalarida  turli 
darajadadir.  
Ifloslangan  atmosfera  havosining  atrof  muhitga  va  inson  salomatligi  hamda  turmush 
tarziga ta'siri. Sanoat korxonalari va boshqa xo‘jalik chiqindilarining tashqi muhitda aylanib 
yurishi.  Sanoat  markazlaridagi  zaharli  tumanlarning  inson  salomatligiga  salbiy  ta'siri. 
Atmosfera havosidagi chang zarrachalarining inson organizmiga zararli ta'siri. Havodagi gaz 
tarkibining o‘zgarishi gigiyenik nuqtai nazardan havfliligii tushunib olishadi.  

---