Тошкент фармацевтика институти

Miyaning  urilishi.  SHikatslovchi  omilning  miyaga  karama-qarshi  tomondan  zarb 

bilan  urilishi  natijasida    kelib  chiqadi,  bunda  boshning  yumshoq  to„qimasi  butun  qolib, 

miya    moddasi    shikatslanadi.  Engil  darajada  urilganda-es-xushning  yo„qolishi,  nevrologik 

o„zgarishlar,  nutq  va  sezishning  buzilishi,  falajliklar  kuzatiladi.  O„rta  darajada  miya 

faoliyatining  buzilish  belgilari  birmuncha  yaqqolroq  ifodalanadi.  Og„ir  darajada  uzoq  vaqt 

xushsizlik,  hayotiy  faoliyatlarni  izdan chiqishi  kuzatiladi.   

BTYO.  Boshni  yuqoriga  qaratib  yotqizilgan  xolda  zambilda    kasalxonaga  jo„natiladi. 

Davolash  4-5  hafta  olib  boriladi  va  miya  shishini  oldini  olishdan,  miyaga  qon  quyilganda 

punksiya  qilish,  miya  oziqlanishini  yaxshilash  va  yallig„lanishga  qarshi  kurashdan  iborat 

bo„ladi. 

Miya  chayqalishi.  SHikastlanish  tufayli  miyada  morfologik  o„zgarishlar  ro„y 

bermasdan  faqat  uning  faoliyatini  buzilishi  miya  chayqalishi  deyiladi.  Engil  darajada  qisqa 

vaqt  es-xushni  yo„qotish,  qusish,  bosh  og„rig„i,  bosh aylanishi kuzatiladi. O„rta darajasida 

bir  necha  soat  es-xushini  yo„qotish.  adinamiya,  nitsagm,  qorachiqni  torayishi,  pulsni 

sekinlashishi,  nafasni  tez  va  yuzaki  bo„lishi    kuzatiladi.  Og„ir  xollarda  esa  es-xushi  uzoq 

vaqt tiklanmaydi,  puls va nafas olish sekinlashadi,  nevrologik  o„zgarishlar  kuzatiladi. 

BTYO.  Miyasi  chayqalgan  odam  shifoxonada  uzoq  vaqt  davolanadi.  Qo„zg„alish 

alomatlari  bo„lganda  morfin,  lyuminal  yoki  veronal  buyuriladi,  boshiga  muzli  xalta 

quyiladi.  Uzoq  vaqt  xushsiz  yotganda  natriy  xloridning  10  %  eritmasidan  10-20  ml, 

glyukozaning  40  %  li  eritmasidan  20-40  ml  venaga,  25  %  magniy  sulfat  4  ml  mushaklar 

orasiga  yuboriladi,  magniy  sulfatning  50  %  li  eritmasini  klizma  qilish  mumkin.  Kala  ichki 

bosimini  tushirish  uchun  diuretiklardan  (furosemid,  triamterin)  xam  foydalanish  mumkin. 

Sedativ va tomirlarni  kengaytiruvchi  vositalardan  foydalaniladi.