Kuygan soxani aniqlash.
Kuygan odamga to„g„ri tibbiy yordam ko„rsatish uchun kuygan soxani aniqlash lozim.
1.
Kaft bilan o„lchash-katta yoshli odamda kaftning ichki yuzasi butun badan
yuzasining 1-2 % ini tashkil etadi. Kuygan soxaga serillangan salfetka yopib o„lchanadi va
shu son 1 yoki 1, 2 ga ko„paytiriladi.
2.
To„qqizlar qoidasiga muvofiq o„lchash- bosh, bo„yin yuzasi jami badanning 9
% ini, bir qo„l yuzasi 9 % ni, tana 36 % ni, har bir oyoq yuzasi 18 % ni, oraliq va jinsiy
a‟zolar 1 % ni tashkil etadi. SHu raqamlardan foydalanib kuygan yuzani taxminan aniqlash
mumkin.
BTYO. Agar bemor olov ta‟sirida kuygan bo„lsa, birinchi navbatda extiyotkorlik
bilan uning kiyimini echish kerak. badanga yopishib qolgan kiyimlar qaychi bilan extiyot
bo„lib qiyiladi. Odatda kuygan soxaga quruq aseptik paxta-doka bog„lam quyishdan iborat
bo„ladi. SHu maqsadda maxsus kuyishga qarshi bog„lamlardan foydalangan ma‟qul. Oyoq-
qo„lning ko„p joyi kuyganda transport shinasi quyish shart. Badan satxining ko„p joyi
kuyganda bemor serillangan choyshabga o„raladi. Agar seril material topilmasa toza
gazmoldan foydalanish mumkin. Kuygan yuzaga malxamlar, glitserin, bo„yoq eritmalari
surtish man etiladi, chunki bu yarani yuvish va uning chuqurligini aniqlashni
qiyinlashtiradi.
Kuygan joyning o„zida ko„riladigan chor-tadbirlar: shikatslovchi omilni ta‟sirini
to„xtatish, tana va kuygan joyni sovutish, og„riqni kamaytirish, ximoyalovchi bog„lam
quyish, ishqoriy ichimliklar ichirishdan iborat. Kasalxonaga jo„natish oldidan esa
analgetiklar, neyroleptiklar, gitsaminga qarshi vositalar yuboriladi. Og„riqni qoldirish
uchun narkotik analgetiklar-promedol, omnopon, morfin; gitsaminga qarshi vositalar
sifatida dimedrol, tavegil, supratsin va b. ishlatilishi mumkin. SHifoxonada anetseziya
qilinadi, kardiotonik vositalar yuboriladi, plazma o„rnini bosuvchi va elektrolitlar
eritmalari (poliglyukin, jelatinol, polifer, reopoliglyukin, «Disol», «Trisol») tomchilab
venaga yuboriladi. Sovuq olgan kishiga qoqsholga qarshi zardob yuboriladi.
Maxalliy davolash-yopiq yoki ochiq usulda bo„lishi mumkin. Bog„lamlar quyish iloji
bo„lmaganda, ya‟ni yuz, oraliq. jinsiy a‟zolar soxasi kuyganda ishlatiladi. Bunda kuygan
joy kuniga 3-4 marta antiseptiklar va antibiotiklar bilan qayta ishlanadi. Kaliy
permanganat 1:5000 eritmasi bilan 3-4 marta yuvish mumkin. Xozirgi vaqtda ayrim
kasalxonalarda kuyganlarni ochiq davolash uchun abakterial germetik palatalar tashkil
etilgan.
YOpiq usulda bog„lamlardan foydalaniladi. 2-darajali kuyishda yarani birlamchi
yuvgandan so„ng bakteritsid va og„riqsizlantiruvchi ta‟sirga ega malxamlar (5-10 %
sintomitsin; 0, 5 % furatsilin, 10 % anetsezin) surib bog„lab quyiladi. Yiringlash
kuzatilmasa bog„lam bir necha kundan so„ng almashtiriladi.
3 A darajali kuyishda yiringli-demarkatsion yallig„lanish rivojlanadi, shuning uchun
quruq putsloq xosil bo„lishiga yordam berish kerak. Buning uchun antiseptiklar (0, 02 %
furatsilin, 3 % bor kislota; 0, 5 % kumush nitrat) ishlatilishi mumkin. Malxamlar tavsiya
etilmaydi. Epiteliy yangi xosil bo„la boshlagach Vishnevskiy malxami ishlatilishi
mumkin. Bog„lamlarni almashtirishda 1-3 % vodorod peroksidga namlangan salfetkalar
bilan yara yuviladi.
3 B darajadagi kuyishda kuygan soxa platsik jarroxlik amaliyoti uchun tayyorlanadi.
CHuqur kuyishlarni 3 bosqichda jarroxlik usuli bilan davolanadi: 1) nekrotomiya-nekroz
soxasini kesish, 2) nekroektomiya-nekroz soxasini olib tashlash, 3) teri platsikasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |