Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

o‘zgarmay  qolganda,  muayyan  davrda  muomala  uchun  zarur 

bo‘lgan pul miqdori sotishga chiqariladigan tovarlar summasiga 

to‘g‘ri mutanosib,  pulning  aylanish  tezligiga teskari mutanosib­

dir. Bunda sotishga chiqariladigan tovarlar summasi ishlab chiqaril­

gan  tovarlar  va  ko‘rsatilgan  xizmatlar  hajmiga  va  ulaming  narxiga 

bog‘liq bo‘ladi. Albatta bunda narx haqida gap ketganda AQSH iqti- 

sodchisi I.Fisher ko‘rsatganidek, hamma tovarlaming o‘rtacha narxi 

olinmaydi. Chunki samolyot narxi bilan ruchka narxining o‘rtachasini 

olib bo‘lmaydi. Shuning uchun har bir turdagi tovaming bozor narxi- 

da sotilgan summalari yig‘indisi olinadi. Ta’kidlash lozimki, pulning 

hamma  tizimlari  uchun pul  muomalasi  qonuni  umumiy  bo‘lib,  shu 

bilan birga oltin va qog‘oz pul muomalasi qonunlarining o‘ziga xos 

xususiyatlari va bir-biridan farqlari mavjud.

607

---