n
|
™
poniya
’
Buyuk Britaniya
G
I -
-
4 ,6 -
-
ermaniya
>2010 «2011 -2012 П2013 «2014 «2015
19.2-rasm. Rivojlangan mamlakatlarda YalMning
o ‘sish su r’atlari141
Shuningdek, 2008-yilnoyabr oyida Vashingtonda, jahon yalpi mah-
sulotining 85 foizini ishlab chiqaradigan 20 ta yirik davlat ishtirokida
bo‘lib o‘tgan sammit global moliyaviy inqirozning ko‘lami tobora
kengayib borayotganini tasdiqlagani, ushbu sammitda bo‘lib o‘tgan
muhokamalar bugun jahon moliyaviy inqirozining oldini olish haqida
emas, balki undan qanday qilib chiqish yo‘llari izlanayotganligidan
darak berishini ta’kidlab o‘tdilar.
Jahon moliyaviy inqirozi aksariyat rivojlangan mamlakatlar moli
ya tizimini tubdan isloh qilish zarurligini keltirib chiqardi. Shunga
ko‘ra, AQSH va Yevropa Ittifoqi mamlakatlari o‘zlarining bank tizim-
larini inqirozdan qutqarish uchun yirik tijorat banklarining aksiyala-
rini sotib olib, ulami byudjet mablag‘lari hisobiga likvidli aktivlar
bilan ta’minlay boshladi.
AQSH hukumati iqtisodiyotga yirik masshtabdagi davlat aralashuvi
siyosatini yurita boshladi. AQSHning sobiq moliya vazirining tashab-
busi bilan Kongress «Poison rejasi» deb nomlanuvchi rejani qabul
qildi. Mazkur rejaning umumiy hajmi 700 mlrd. dollami tashkil qiladi.
Yevropa Ittifoqi mamlakatlari inqirozdan chiqish bo‘yicha tijorat
banklari kreditlari uchun davlat kafolatlari tizimidan foydalanishga
141 http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG.
545
kelishib olishdi. Bu holatda kafolatlar banklararo kreditlar bo‘yicha
5 yil muddatga taqdim etiladi va hukumat banklaming imtiyozli
aksiyalarini sotib olish orqali ulami qo‘llab-quwatlash imkoniyat-
lariga ega boiadi. Masalan, AQSHda Federal zaxira tizimi qimmatli
qog‘ozlami sotib olish, xususiy sektomi to‘g‘ridan-to‘g‘ri moli
yalashtirish amaliyotiga o‘tish orqali likvidlilikni taminlashning yan
gi usuliga o ‘tdi.
Buyuk Britaniya hukumati banklar va moliyaviy muassasalar aksi-
yalariga 37 mlrd. funt sterling m ablagiarini investitsiya qilishini e io n
qildi. Germaniya hukumati esa, bank tizimini qoilab-quvvatlash
uchun kapital va kreditlar bo‘yicha kafolatlar shaklida 500 mlrd. evro
ajratishini e io n qildi. Avstraliya hukumati esa barcha omonatchilar
pul jam g‘armalarini 3 yilga kafolatlashini e io n qildi va ipoteka qim
matli qog‘ozlarini sotib olish uchun 2,6 mlrd. dollar mablag1 ajratdi
(19.5-jadval). Yevropaning yirik banklari milliylashtirildi, y a’ni dav
lat tomonidan sotib olindi.
Do'stlaringiz bilan baham: |