Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Neokeynschilik  (asosiy  vakili  R.  Kuper)  yo‘nalishi  xalqaro  iqti­

sodiy hamkorlikning markaziy muammosini mamlakatlarning erkin- 

ligini  maksimal  darajada  saqlab  qolgan  holda  integratsiya jarayon- 

laridan olinadigan turli-tuman naflilikni ko‘paytirishga asosiy e’tibor 

qaratgan.  Neokeynschilar  xalqaro  integratsiyani  rivojlantirishning 

mumkin  bo‘lgan  ikkita  variantini  ilgari  surdilar:  birinchisi  -   iqti­

sodiy maqsad va siyosatni muvofiqlashtirgan holda milliy  erkinlikni 

yo‘qotish asosidagi integratsiya; ikkinchisi -  milliy mustaqillikni im-

709

---

kon qadar saqlab qolish shartiga asoslangan integratsiya.  Bu variant- 

laming hech biri sof holda mavjud bo‘lmasligini anglagan holda, ular 

integratsiyalashuvchi tomonlaming  ichki  va tashqi  siyosatlarini  mu- 

vofiqlashtirish yo‘li bilan bu variantlami uyg‘unlashtirish zarurligini 

ko‘rsatganlar.  Neokeynscha  yo‘nalishning  yana  bir  ko‘rinishi  diri- 

jizm  (asosiy  vakili  Ya.  Tinbergen)  bo‘lib,  uning  namoyandalari  in­

tegratsiya jarayonlarida bozor mexanizmining hal  qiluvchi rolini  in- 

kor etadilar.  Ular xalqaro  iqtisodiy tuzilmalaming tashkil  etilishi  va 

amal qilishi integratsiyalashayotgan mamlakatlar tomonidan umumiy 

iqtisodiy  siyosatning  ishlab  chiqilishi,  sotsial  qonunchilik  bo‘yicha 

kelishuv,  kredit  siyosatining muvofiqlashtirilishi  asosida amalga  oshi- 

rilishi  mumkin  deb  hisoblaydilar.  Yuqoridagi  turli-tuman  nazari- 

yalaming umumiy tavsifi shuni ko‘rsatadiki, ulaming har biri xalqaro 

iqtisodiy  munosabatlaming  ma’lum  jihatlarini  ochib  berishga,  bu 

boradagi  muammolami  hal  etish  va  yangi  g‘oyalami  rivojlantirish- 

ga  qaratilgan.  Mazkur  nazariyalaming  to‘g ‘ri  va  ilmiy  asoslangan 

tomonlaridan  foydalangan  holda  xalqaro  iqtisodiy  munosabatlami 

yanada  takomillashtirishga  intilish  iqtisodiyot  nazariyasi  oldidagi 

muhim vazifalardan hisoblanadi.