Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

61  0 ‘zbekiston Respublikasi Davlat Statistika qo‘mitasi ma’lumoti

283

---

Marketing -  tovar-pul munosabatlari sharoitida tadbirkorlik 

faoliyatini  tashkil  etishning  yaxlit  tizimi  bo‘lib,  bunda  xo‘jalik 

muammolarini hal etishda bozor talablari, xaridorlaming tovar 

va xizmatlarga real talablari va ehtiyojlari yotadi.

Marketing  faoliyati  korxona  amal  qilishining  tashqi  sharoitlari 

to‘g‘risidagi  axborotning  olinishi;  raqobatchilaming  tovarlariga  qa- 

raganda  bozor  talablarini  toiaroq  qondiruvchi  tovarlar  to‘plamini 

yaratish;  sotish  sohasining  eng  yuqori  nazoratini  belgilab  beruv­

chi  iste’molchi,  talab,  bozorga  zarur  darajada  ta’sir  ko‘rsatishni 

ta’minlashi  lozim.  Marketingning  zamonaviy  konsepsiyasi  bozor 

uchun  zarur  boigan  va  bozorda  sotish  mumkin  boigan  tovarlami 

zamr hajmda  ishlab  chiqarishni  tashkil  etish  tamoyiliga  asoslanadi. 

Korxonaning  ishlab  chiqarish-texnikaviy,  tashkiliy,  investitsiya  va 

boshqa  faoliyati  iste’molchining  ehtiyojlariga,  ulaming  yaqin  is- 

tiqboldagi  o‘zgarishiga  yo‘naltiriladi.  Xaridorlaming  talablari  tovar 

ishlab chiqarish hajmi va nomenklaturasini, mazkur talab va ehtiyoj­

lami  qondirishni yuqori darajasi esa eng ko‘p foyda olishni belgilab 

beradi.  Marketingning maqsadi va vazifalarini belgilab olish muhim 

hisoblanadi. Marketingning maqsadi -  eng yuqori iste’mol qoniqi- 

shi,  iste’mol,  turmush  sifatini  oshirish,  tovar va xizmatlaming keng 

tanlovini  ta’minlovchi  korxona  mahsulotini  sotishning  zarur  hajmi- 

ga  erishish  uchun  ishlab  chiqarishning  yuqori  daromadliligi  va  sa­

maradorligini  ta’minlash.  Bu  maqsadga  marketingning  quyidagi 

vazifalari  orqali  erishiladi:  korxonaning  ichki  va  tashqi  marketing 

muhitini  tahlil  qilish;  marketing  chora-tadbirlarini  amalga  oshirish 

bilan  bogiiq  boigan  bozor  va  muammolami  kompleks  o‘rganish; 

iste’molchilar va talabning  shakllanishini tahlil  qilish;  raqobatchilar 

va  raqobatni  o‘rganish;  sotishni  jadallashtirish  bo‘yicha  chora-tad- 

birlami ishlab chiqish; yangi tovaming konsepsiyasini shakllantirish; 

marketing tadqiqotlari asosida tovar ishlab chiqarishni rejalashtirish; 

narx  siyosatini  shakllantirish va  amalga  oshirish;  marketing  dastur- 

larini  ishlab  chiqish  va  amalga  oshirish;  marketingni  axborot bilan 

ta’minlash; marketingni boshqarish.