Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


iqtisodiyotning siklli rivojlanishi



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet715/1044
Sana13.07.2021
Hajmi18,63 Mb.
#118064
1   ...   711   712   713   714   715   716   717   718   ...   1044
Bog'liq
83iqtisodiyotnazariyasixodiyevbyshodmonovshshpdf

iqtisodiyotning siklli rivojlanishi 

deb ataladi.

K o‘plab  iqtisodchilar  ortiqcha  ishlab  chiqarish  sabablarini  ochib 

berishga  harakat  qilib,  talabning  ko‘payishi  va  kamayishi,  ishlab 

chiqarish hajmining o ‘sishi yoki qisqarishi kabi hodisalaming davriy 

tavsifiga  e’tibor  qaratdilar.  Bu  hodisalaming  ro‘y  berish  ketma- 

ketligidagi  ma’lum  izchillik  ham  aniqlandi.  Siklli  rivojlanishning 

obyektivligi  va  realligi,  uning  iqtisodiy  jarayonlar  tavsifiga  ta’siri



524


nuqtai  nazaridan  ahamiyatliligi  to‘g‘risida  bir  qator  taniqli  iqtisod- 

chilar,  jumladan,  A.  Shpitgof,  M.  Tugan-Baranovskiy,  T.  Veblen, 

U.  Mitchell,  J.  M.  Klark,  J.  Xiks,  J.  M.  Keyns,  Y.  Shumpeter  va 

boshqalaming ilmiy asarlarida bayon etilgan.

Ta’kidlash  lozimki,  turli  darslik  va  o ‘quv  qo‘llanmalarda  maz­

kur muammoni yoritishga ham turlicha darajada yondashilgan.  Jum­

ladan,  akademiklar  V.  I.  Vidyapin,  A.  I.  Dobrinin,  G.  P.  Juravleva 

va L.  S.  Tarasevich umumiy tahriri ostida tayyorlangan darslikda bu 

muammoga alohida mavzu orqali keng to‘xtalib o‘tilgan134. Unda iqti­

sodiy  sikllar  nazariyasi  iqtisodiy  o'sish  nazariyasi  bilan bir  qatorda 

iqtisodiy dinamika nazariyalari tarkibiga kirishi,  iqtisodiy sikl tabia- 

tining  o ‘zi  esa  munozarali  va  kam  o ‘rganilgan  muammolardan  biri 

ekanligi ta’kidlangan. Shuningdek, ijtimoiy hayotda siklli rivojlanishni 

tan  oluvchi  hamda  inkor  etuvchi  ikki  yo‘nalishdagi  tadqiqotchilar 

mavjudligi  ko‘rsatilgan.  Siklning  mohiyatini  ochib  berishda  dastlab 

unga jismlar  o ‘zaro  ta’sir jarayonining  natijasi  sifatida  qaralib,  fal- 

safiy qoidalar nuqtai nazaridan izohlashga harakat qilingan. Sikl faza- 

larini  ajratib  ko‘rsatishda  markscha  sanoat  sikli  nazariyasiga  keng 

to‘xtab  o ‘tilgan.  Shundan  so‘ng  sikllaming  asosiy  turlari,  bugungi 

kunga  qadar  mavjud  bo‘lgan  sikllar  to‘g ‘risidagi  nazariyalar bayon 

etilgan.

Ba’zi  bir  darsliklarda  esa  iqtisodiyotning  siklli  rivojlanishi 

muammolariga  nisbatan  qisqa,  umumiy  tarzda  to‘xtab 

0

‘tilgan135. 



Ushbu xususiyatlami hisobga olgan holda iqtisodiy siklning mohiyati 

va uning fazalari bayoniga to‘xtalib o‘tamiz.




Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   711   712   713   714   715   716   717   718   ...   1044




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish