Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Birlamchi ehtiyoj  -  bu  insonning  hayotiy faoliyatida zarurlik 

darajasi  nisbatan  yuqori  bo‘lgan  va  shu  sababli,  birinchi  nav- 

batda  qondiriladigan  ehtiyoj.  Inson  hali  bilim  olishi,  san’at  bilan 

shug‘ullanishi,  madaniy  hordiq  chiqarishidan  ilgari  oziq-ovqat, 

kiyim-kechak, uy-joyga bo‘lgan ehtiyojlarini qondirishi lozim.

18

---

Ikkilamchi  ehtiyoj  -   bu  birlamchi  ehtiyojlar  qondirilib  bo‘l- 

gandan  so‘ng namoyon bo‘ladigan va qondiriladigan ehtiyoj. Bu

turdagi ehtiyojlar odatda ijtimoiy tavsif kasb etib, ularga bilim  olish, 

malaka oshirish, san’at bilan shug‘ullanish, dam olish va h.k.lami kiri- 

tish mumkin.

Yakka  ehtiyoj  -  bu  alohida  shaxsning  ijtimoiy-iqtisodiy  mav- 

qei,  dunyoqarashi  va  boshqa  xususiyatlari  ta’sirida  shakllanuv- 

chi ehtiyoji. Jamiyatdagi kishilar soni qanchalik ko‘p bo‘lmasin, ular 

o‘z ehtiyojlarining tarkibi,  darajasi va qondirilish vositalari jihatidan 

ozmi-ko‘pmi farqlanadilar. Masalan, katta yoshdagi odamlar va bola- 

lar,  erkaklar va ayollar,  oliy m a’lumotlilar va m a’lumotsizlar,  sport- 

chilar va spirtli  ichimliklarga moyil kishilar va hokazolaming yakka 

ehtiyojlari tarkibi o ‘zaro farq qiladi. Hattoki, bir jinsdagi, o‘zaro teng 

va boshqa belgilari bo‘yicha o‘xshash insonlaming yakka ehtiyojlari 

ba’zi bir jihatdan farq qilishi mumkin.