Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

rentasi -  yer egaligini  iqtisodiy jihatdan  amalga  oshirish  (reali-

 

zatsiya qilish)ning shaklidir.

Rentaning mohiyatini  tushunishdagi asosiy qiyinchilik tadbirkor- 

lar  o‘rtasida  qayta  taqsimlanmaydigan  qo‘shimcha  sof  daromadni 

vujudga kelishi  shart-sharoit va  sabablarining  ochib  berilishi hisob­

lanadi.  Bunday  holat vujudga kelishining  sabablaridan biri  samarali 

xo‘jalik yuritish uchun yaroqli bo‘lgan yerlarning cheklanganligi va 

qayta tiklab bo'lmasligida o‘z ifodasini topadi.  Ikkinchi sababi -  yer- 

ga  yoki  boshqa  tabiiy  resurslarga  mulkchilik  obyekti  yoki  xo‘jalik 

yuritish  obyekti  sifatidagi  monopoliyaning  mavjudligi  hisoblanadi. 

Uchinchi  sababi esa, ko‘p mamlakatlarda qishloq xo‘jaligidagi kapi­

tal  uzviy  (organik)  tuzilishi,  ya’ni  doimiy  va  o‘zgaruvchi  kapital 

o‘rtasidagi nisbatning pastligi hisoblanadi.