Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

jatlari hisoblanadi. 

Muomala xarajatlarining bu turlari ishlab chiqa­

rish  xarajatlarining  davomi  hisoblanib,  tovar  qiymatiga kiradi  va 

uning  qiymatini  oshiradi.  Xarajatlar tovarlar sotilgandan keyin olin­

gan pul tushumi summasidan qoplanadi.

Sof muomala xaraj atlari tovarni sotish bilan bogiiq bo‘lib, sotuv-

 

chilarning  maoshi,  marketing  (iste’molchilar  talabini  o‘rganish),

 

reklama  va  shu  kabi  xaraj atlardan  iborat  boiadi. 

Sof muomala 

xarajatlari  tovar  qiymatini  oshirmaydi  va  ishlab  chiqarish jarayonida 

Yaratilgan tovami sotgandan keyin olingan foyda hisobidan qoplanadi.

Ishlab  chiqarish  xarajatlarining  ikkinchi  yo‘nalishdagi  konsepsi- 

yalari marjinalistlar va neoklassiklar tomonidan ishlab chiqilgan boiib, 

ular bu  boradagi  klassik nazariyalami  ham  maium  darajada  hisobga 

oladilar. Biroq, bu konsepsiyalaming o‘ziga xos tomoni shundaki, ular

316

---

ishlftb  chiqarish xarajatlarini  tushuntirishda resurslaming  cheklangan- 

ligi va ulardan muqobil foydalanish imkoniyatlaridan kelib chiqadilar.

Marjinalistik  sarf-xarajatlar  nazariyasi  bo‘yicha  korxona  ishlab 

chiqarish jarayonida  fqydalanilacjigan  resurslar  o‘z  resurslari  yoki 

jalb qilingan resurslar bo‘lishi mumkin. Shunga ko‘ra xarajatlar ichki 

yoki tashqi xarajatlarga bo‘linadi (11.2-rasm).