Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

ishlab  chiqarish,  taqsimlash,

 

ayirboshlash va iste’mol qilish

 

bo‘yicha 

kishilar 

o ‘rtasida

 

vujudga  keluvchi  ishlab  chi­

qarish 

munosabatlarinmg

 

yig‘indisi

Nosova  S.S.  Ekonomi-

 

cheskaya  teoriya.  Elementa-

 

miy  kurs:  uchebnoe  posobie  /

 

S.S.Nosova.  -  М.:  KNORUS,

 

2008, s. 16.

G.PJuravleva,

 

V.I. Vidyapin

Umumiy  iqtisodiyot  naz­

ariyasi  ijtimoiy  fan  bo‘lib,

 

u  cheklangan  resurslar  sha-

 

roitida  ehtiyojlami  qondirish

 

maqsadida moddiy ne’matlami

 

ishlab  chiqarish,  ayirboshlash,

 

taqsimlash  va  iste’mol  qilish

 

jarayonlarida  kishilar  va  gu-

 

ruhlaming 

xatti-harakatini

 

o'rganadi

Ekonomicheskaya 

teo­

riya 

(politekonomiya):

 

Uchebnik/  Pod  оЬщ.  red.

 

akad. 

V.I.Vidyapina, 

akad.

 

G.P.Juravlevoy. -  4-e izd. - М.:

 

INFRA-M, 2004, s.31.

V.D.Kamayev

Boylik  va  resurslaming

 

cheklanganligi,  ulardan  sama-

 

rali  foydalanish  bilan  yaxlit

 

holdagi 

ishlab 

chiqarish

 

munosabatlari  tizimini,  ishlab

 

chiqaruvchi hamda iste’molchi

 

sifatidagi 

insonning 

xatti-

 

harakatini o‘rganadi.

Kamayev  V.D. 

Ekono­

micheskaya 

teoriya:

 

Kratkjy  kurs: 

uchebnik  /

 

V.D.Kamayev,  M.Z.Ilchikov,

 

T.A.Borisovskaya,  2-e  izd.,

 

ster.  -   М.:  KNORUS,  2007,

 

s.21.

D.D.Moskvin

Ishlab  chiqarish  munosa-

 

batlarini  va  ulaming  ishlab

 

chiqaruvchi 

kuchlar 

bilan

 

o ‘zaro ta’sirini o'rganadi

Osnovi 

ekonomiches-

 

koy  teorii.  Politekonomiya:

 

Uchebnik /Pod red.  d-ra ekon.

 

nauk,  prof.  D.D.Moskvina.

 

Izd.  3-e,  ispravl.  М.:  Editorial

 

URSS, 2003, s.24.

E.F.Borisov

N e’matlar  va  xizmatlami

 

ishlab  chiqarish,  taqsimlash,

 

ayirboshlash 

va 

iste’mol

 

qilishda  tarkib  topuvchi  kishi­

lar  o ‘rtasidagi  munosabatlami

 

o ‘rganadi

Borisov  E.F.  Ekonomi­

cheskaya  teoriya:  voprosi  -

 

otveti:  Ucheb.  posobie.  -   2-e

 

izd.,  pererab.  i  dop.  М.:  IN­

FRA-M, 2008, s. 16.

30

---

Iqtisodiyot  nazariyasi  fanining  predmeti  to‘g‘risida  bildirilgan 

barcha fikrlardan ko‘rinib turibdiki,  siyosiy iqtisodga doir darslik va 

boshqa ayrim kitoblarda ishlab chiqarish jarayonida kishilar o ‘rtasida 

sodir  bo‘ladigan  munosabatlami  o‘rganishga  alohida  e’tibor  beril­

gan  bo‘lsa,  «Ekonomiks»da  va  keyingi  paytlarda  Rossiyada  chiqa- 

rilgan  darsliklaming  ko‘pchiligida  asosan  kishilaming  resurslarga, 

moddiy ashyo va buyumlarga bo‘lgan munosabatini,  xatti-harakatini 

o ‘rganishga, cheklangan iqtisodiy resurslardan unumli foydalanishga 

alohida  e ’tibor  berilib,  masalaga  tor  doirada  (faqat  ishlab  chiqarish 

jarayonidagi  munosabatlar)  yoki  bir  tomonlama  (faqat  kishilaming 

moddiy ashyolarga munosabati) yondashuvga yo‘l qo‘yilgan.

Bizning  fikrimizcha,  iqtisodiyot  nazariyasi  fani  masalaning  u  to- 

monini  ham,  bu  tomonini  ham  chetda  qoldirmasligi,  masalaga  bir 

tomonlama  yondashuvga  va  tor  doirada  qarashga  yo‘l  qo‘ymasligi 

lozim.  Chunki  har qanday mehnat,  har qanday  ishlab  chiqarish,  xiz- 

mat  ko‘rsatish,  eng  avvalo,  tabiat  ashyolari,  moddiy  vositalar,  pul 

mablag‘lari  orqali  amalga  oshiriladi  va  ulardan  foydalaniladi.  Shu- 

ning uchun mavjud resurslarga, ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlar­

ga,  ulardan  unumli  foydalanishga  bo'lgan  munosabat,  ishlab  chiqa­

rish omillarining o‘zaro bog‘liqligi va bir-biriga ta’sirida o ‘rganilishi 

lozim.  Boshqa  tarafdan,  hech  qanday  mehnat  yoki  ishlab  chiqarish 

alohida  olingan kishi  yoki  guruh tomonidan,  boshqalar bilan  aloqa- 

larsiz, munosabatlarsiz amalga oshirilmaydi. Ular ishlab chiqarish va 

xizmat ko‘rsatish jarayonida bir-birlari  bilan albatta o‘zaro munosa- 

batda bo‘ladilar va shu munosabatga qarab harakat qiladilar, o‘z xulq- 

atvorlarini, xatti-harakatlarini belgilaydilar.

Mana  shulami  hisobga  olib,