Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

M l ... Mn pul agregatlari yoki tarkibiy qismi 

tushunchasidan foy­

dalaniladi. 

Barcha pul agregatlari yig‘indisi yalpi pul massasi yoki

 

yalpi pul taklifini tashkil qiladi.

Bizning respublikamizda umumiy pul miqdori quyidagi (tarkib)lar 

asosida hisoblanadi:

M0 

-  muomaladagi naqd (qog‘oz va metall) pullar.

M 1 = M 0 +

 aholining joriy hisob varaqlaridagi pul qoldiqlari, kor­

xonalarning  hisob  varaqlaridagi  pul  mablag‘lari,  banklardagi  talab 

qilib olish mumkin boigan pul omonatlari.

M 2 = Mj +

 tijorat banklaridagi muddatli omonatlar va jamg‘arma 

hisob varaqlaridagi pullar, ixtisoslashtirilgan moliyaviy muassasalar- 

dagi depozitlar va boshqa aktivlar. Mazkur agregat tarkibiga kiruvchi 

pul mablaglarini bevosita bir shaxsdan boshqa biriga o‘tkazish ham­

da  ayirboshlash bitimlarida  foydalanish mumkin  emas.  Ular  asosan 

jamg‘arish vositasi vazifasini bajaradilar.

M 

3 = M2 + bank sertifikatlari + aniq maqsadli zayom obligatsiya- 

lari + davlat zayom obligatsiyalari + xazina majburiyatlari.

Bundan  ko‘rinadiki,  pul  massasining  har  bir  alohida  agregati 

o‘zining  likvidligi  darajasiga ko‘ra farqlanadi.