Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Birinchi-

 

dan, 

ishchi kuchi bozori ikki mustaqil subyekt -  kapital egasi va ish­

chi kuchi egasi manfaatlarining to‘qnashib,  o‘zaro kelishadigan mu­

nosabatlari hisoblanadi. Ulami bozorga o‘zaro qarama-qarshi istak va 

maqsadlar yetaklaydi, ya’ni ulaming biri ishchi kuchini sotib, daromad 

olishni istasa, boshqa biri uni xarid qilib, ishlatib foyda ko‘rishni istay- 

di. Ular o‘rtasidagi savdo bitimi ishchi kuchi egasining o‘zi bo‘yicha 

emas, balki uning mehnat qilish layoqati, undan foydalanish shartlari 

va  davomiyligi  bo‘yicha  boradi.  Bitim  natijasi  bo‘lib  kapital  egasi 

tomonidan  sotib  olingan  ishchi  kuchi  evaziga to‘lanadigan  ish  haqi 

miqdori  hisoblanadi. 

Ikkinchidan, 

boshqa  har  qanday tovar bozor­

larida bo‘lgani singari, ishchi kuchi bozorida ham ishchilar o‘rtasida 

bo‘sh ishchi o‘mini egallash borasida raqobat kurashi vujudga keladi. 

Uchinchidan, 

ishchi kuchi bozori ishchi kuchi yalpi taklifining unga 

bo‘lgan yalpi talabdan doimiy ravishda ko‘proq bo‘lishi tendensiyasi 

bilan  tavsiflanadi.  Bu  esa  bozorda  ishchilar  band  bo‘lmagan  qismi 

(ishsizlar)ning  paydo  bo‘lishiga  olib  keladi.