Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

II-B 0 ‘ L I M BOZOR IQTISODIYOTI NAZARIYASI .. 145

5-BOB. BOZOR IQTISODIYOTINING MAZMUNI VA AMAL 

QILISHI 

146

5.1. Bozor iqtisodiyotining mazmuni va asosiy belgilari....... 146

5.2. Bozor iqtisodiyotida doimiy va asosiy muammolaming hal 

qilinishi........................................................................................ 151

5.3. Bozor iqtisodiyotining afzalliklari va ziddiyatlari.......... 155

773

---

5.4. Bozor va uning vazifalari............................. ...................158

5.5. Bozoming turlari va tuzilishi.......................................... 163

5.6. Bozor infratuzilmasi va uning unsurlari.......................... 167

Xulosalar.................................................................................172

Asosiy tayanch tushunchalar...................................................173

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar.............................. 174

6-BOB. BOZOR IQTISODIYOTIGA 0 ‘TISH DAVRI VA UNING 

0 ‘ZBEKIST0NDAGI XUSUSIYATLARI................................ 176

6.1. 0 ‘tish davrining mazmuni. Bozor iqtisodiyotiga o‘tish 

yo‘llari.......................................................................................... 176

6.2. 0 ‘zbekistonda bozor iqtisodiyotiga o‘tishning tamoyillari va 

xususiyatlari................................................................................. 181

6.3. 0 ‘zbekistonda bozor islohotlarini amalga oshirish va uning

, asosiy yo‘nalishlari......................................................................185

Xulosalar................................................................................. 189

Asosiy tayanch tushunchalar...................................................191

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar.............................. 191

7-BOB. TALAB VA TAKLIF NAZARIYASI. BOZOR MUVO- 

ZANATI.......................................................................................193

7.1. Talab tushunchasi va uning miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar. 

Talab qonuni.................................................................................193

7.2. Taklif tushunchasi. Taklif miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar. 

Taklif qonuni........................ :...................................................... 199

7.3. Talab miqdori va taklif miqdori o‘rtasidagi nisbatning 

o‘zgarishi. Bozor muvozanati....... ..............................................203

7.4. Iste’molchi xatti-harakati nazariyasi............................... 210

Xulosalar................................................................................. 216

Asosiy tayanch tushunchalar...................................................216

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 219

8-BOB. RAQOBAT VA MONOPOLIYA.............................. 222

8.1. Raqobatning mohiyati, shakllari va usullari................... 222

8.2. Monopoliyalaming iqtisodiy asoslari va ulaming turlari. 231

774

---

8.3. 0 ‘zbekistonda raqobatchilik muhitining vujudga kelishi va

monopoliyaga qarshi qonunchilik................................................240

Asosiy tayanch tushunchalar...................................................247

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar.............................. 250

9-BOB.  NARXNING  MOHIYATI  VA SHAKLLANISH XU- 

SUSIYATLARI............................................................................ 251

9.1.  Narxning mazmuni, vazifalari va uning darajasiga ta’sir etuv- 

chi omillar.................................................................................... 251

9.2. Narx turlari va ulaming mazmuni................................... 258

9.3. Raqobatning turli ko‘rinishlari sharoitida narxning shaklla- 

nish xususiyatlari......................................................................... 260

9.4. Narx siyosati va uning 0 ‘zbekistonda amalga oshirilish xu­

susiyatlari ..................................................................................... 269

Ю-ВОВ. TADBIRKORLIK FAOLIYATI. TADBIRKORLIK 

KAPITALI VA UNING AYLANISHI...................................... .275

10.1. Tadbirkorlik faoliyati tushunchasi, uning vazifalari va rivoj­

lanish shart-sharoitlari..................................................................275

10.3. 0 ‘zbekistonda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning 

yanada erkinlashtirilishi va rag‘batlantirilishi............................ 287

10.5. Tadbirkorlik kapitalining aylanishi. Asosiy va aylanma 

kapital 

300

Xulosalar................................................................................. 310

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar:............................. 313

775

---

11 

-BOB. KORXONA (FIRMA) XARAJATLARI VA FOYDA- 

S I 

314

11.1. Ishlab chiqarish xarajatlari tushunchasi va uning tarkibi314

11.2. Qisqa muddatli va uzoq muddatli davrlarda ishlab chiqarish

xarajatlarining o‘zgarish tamoyillari........................................... 323

11.3. Foydaning mazmuni. Foyda normasi va massasi.......... 330

Xulosalar................................................................................. 336

Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 338

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar.............................. 339

12-BOB. ISH HAQI VA MEHNAT MUNOSABATLARI.... 341

12.1. Yaratilgan mahsulot va daromadlaming taqsimlanish tamo­

yillari 

341

12.2. Ish haqining iqtisodiy mazmuni.................................... 344

12.3. Ish haqini tashkil etish shakllari va tizimlari................ 351

12.4. Mehnat munosabatlarining iqtisodiy mazmuni va kasaba 

uyushmalarining roli....................................................................355

Xulosalar.................................................................................360

Asosiy tayanch tushunchalar...................................................361

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 362

13-BOB. AGRAR MUNOSABATLAR VA AGROBIZNES . 364

13.1. Agrar munosabatlaming iqtisodiy mazmuni. Qishloq 

xo‘jalik ishlab chiqarishining xususiyatlari................................ 364

13.2. Renta munosabatlari.......................................................369

13.3. Agrosanoat integratsiyasi va agrobiznes....................... 378

13.4. 0 ‘zbekistonda agrar islohotlami amalga oshirish va yanada 

chuqurlashtirishning asosiy yo‘nalishlari................................... 380

Xulosalar.................................................................................391

Asosiy tayanch tushunchalar.................................................. 393

Takrorlash uchun savol va topshiriqlar.................................. 394