Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

0 ‘zbekiston Respublikasida inflyatsiyaning asosiy

 

ko‘rsatkichlari, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan narxlaming

o‘sishi, foizda167

Yillar

Oziq-ovqat

tovarlari

Nooziq-ovqat

tovarlari

Xizmatlar

2011

6,6

4,8

14,2

2012

5,1

4,3

16,5

2013

3,9

7,4

13,8

2014

2,2

7,3

11,3

2015

1,3

8,8

10,7

Kelib  chiqish  sabablari  va  o‘sish  sur’atlariga  qarab,  inflyatsiya­

ning bir qancha turlarini farqlash mumkin.

1. 

Talab inflyatsiyasi. 

Narx darajasining an’anaviy o‘zgarishi jami 

talab  ortiqchaligi  bilan  tushuntiriladi.  Iqtisodiyotning  ishlab  chiqa­

rish  sohasi  mahsulotning  real  hajmini  ko‘paytirib,  ortiqcha  talabni 

qondira  olmaydi.  Chunki barcha mavjud resurslar to‘liq  foydalanil­

gan  boiadi.  Shu  sababli  bu  ortiqcha  talab  narxning  oshishiga  olib

166  2015-yilda  Pul-kredit  sohasidagi  vaziyat  va  monetar  siyosatning 

2016-yilga  m o‘ljallangan  asosiy  yo'nalishlari  //  0 ‘zbekiston  Respublikasi 

Markaziy banki xisoboti. http://www.cbu.uz/uzc/node/47130.

167 

Manba:  0 ‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki m a’lumotlari

617

---

keladi va talab inflyatsiyasini keltirib chiqaradi. Talab inflyatsiyasini 

quyidagi rasm orqali izohlash mumkin (22.1-rasm).

Rasmdan  ko‘rinadiki,  iqtisodiyotdagi  pul  hajmining  ko‘payishi 

qisqa muddat ichida yalpi talabni  dan  ga siljishiga olib keladi. Agar 

bu vaqtda  iqtisodiyotning  holati yalpi  taklif egri  chizig‘ining  oraliq 

(2) yoki tik (klassik)  (3) kesmasiga mos kelsa, bu narx darajasining 

o‘sishiga, ya’ni talab inflyatsiyasining ro‘y berishiga olib keladi.