Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  har  qanday  ishlab  chiqa-



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet68/1093
Sana18.01.2022
Hajmi18,63 Mb.
#388875
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   1093
Bog'liq
83. Iqtisodiyot nazariyasi. Xodiyev B.Y, Shodmonov SH.SH

Bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  har  qanday  ishlab  chiqa-

 

rish,  bir  tomondan  iste’mol  qiymatini  (naflilikni)  yaratish  va

 

ko‘paytirishdir, ikkinchi tomondan, moddiy vositalar va mehnat-

 

ning  sarflanishi,  yangi  qiymatning  yaratilishi,  boshqacha  qilib



51


aytganda,  qiymatning  o‘sish  jarayonidir. 

Bu  ishlab  chiqarish ja- 

rayonining ikki tomonlama xususiyatidir.

Masalan,  tadbirkor ishlab  chiqarishni tashkil  etish uchun  10  mln. 

so‘mlik  paxta  tolasi  sotib  oldi,  deylik.  Toladan  ip  yigirish  uchun 

qo‘llanilgan  asosiy  vositalar  amortizatsiyasi,  energiya,  yonilg‘i  va 

boshqa xarajatlar 4 mln.  so‘mni,  ish haqi  3  mln.  so‘mni tashkil  etib, 

3  mln.  so‘mlik  qo‘shimcha  mahsulot  yaratilib,  uni  tadbirkor  foyda 

sifatida  oladigan  bo‘lsa,  Yaratilgan  mahsulotning  qiymati  20  mln. 

so‘mni, qo‘shilgan qiymat  10 mln.  so‘mni, yangi Yaratilgan qiymat 6 

mln.so‘mni tashkil etadi. Agar (4 mln. so‘m + 10 mln. so‘mni) oldingi 

Yaratilgan qiymat deb hisoblasak, u 6 mln.  so‘mga ko‘payib 20 mln. 

so‘mga  yetadi.  Bu  20  mln.  so‘m  ham  naflilikning  ham  qiymatning 

o‘sishini ifodalaydi.

Agar  biz  8  mln.  so‘mlik  qo‘shilgan  qiymatdan  2  mln.  so‘mini 

amortizatsiya,  energiya  va  boshqalardan  iborat  moddiy  xarajatlar, 

ya’ni oldindan Yaratilgan qiymatlar deb qarasak, 6 mln.  so‘mlik qiy­

mat, ya’ni 4 mln.  so‘mlik ish haqi va 2 mln.  so‘mlik foyda shu ishlab 

chiqarish jarayonida hosil qilingan yangi qiymat hisoblanadi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitida ishlab chiqarish jarayonining ikki to­

monlama tabiatini quyidagicha ifoda yetishimiz mumkin (2.3-rasm).


Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   ...   1093




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish