Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov


Mantiqiylik va tarixiylikning birligi usuli



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet49/1093
Sana18.01.2022
Hajmi18,63 Mb.
#388875
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   1093
Bog'liq
83. Iqtisodiyot nazariyasi. Xodiyev B.Y, Shodmonov SH.SH

Mantiqiylik va tarixiylikning birligi usuli. 

Iqtisodiyot nazariya- 

sida tarixiylik dalili tarixiy rivojlanish nuqtai nazaridan tadqiqot olib 

borish  zarurligini  taqozo  qiladi.  Chunki  iqtisodiy jarayonlar  tarixiy 

jarayon sifatida rivojlanadi.  Mantiqiylik usulida jarayonlar faqatgina 

tarixiy nuqtai  nazardan  emas,  shu bilan  birga  asosiy ichki  zarur  qo- 

nuniy  bog‘lanishlar  bo‘yicha  ham  tahlil  qilinadi.  Masalan,  biz  pul- 

ning  iqtisodiy tabiatini o ‘rganishda uning tarixiy jihatlari, jumladan, 

qiymat  shakllarining  rivojlanishini  ko‘rib  chiqamiz.  Bu  esa,  bizdan 

tarixga,  tovar-pul  munosabatlarining  dastlabki  kurtaklari  paydo 

bo‘lgan jamiyatga nazar tashlab, o‘sha davrdagi iqtisodiy munosabat­

lami  tahlil  qilishni  taqozo  etadi.  Biroq,  bu holat o ‘tmishdagi barcha 

iqtisodiy munosabatlarga  emas,  balki  aynan pulning  dastlabki  asos- 

lari bilan mantiqiy bog‘langan munosabatlargagina taalluqlidir.

Pulning  kelib  chiqish  sabablari,  shakllanish  jarayonlari  puxta 

o‘rganilgandan  keyin  mantiq  va  tafakkurlash  kuchi  ishga  solinib, 

uning  xozirgi  davrdagi  asl  mazmuni,  vazifalari  xususiyatlari  bilib

38



olinadi.  Shundagina pulning keng va chuqur mazmunga ega bo‘lgan 

obyektiv tarixiy kategoriya ekanligi m a’lum bo‘ladi.

Foydalanilayotgan  usullar  ichida 

eksperiment 

usuli  m a’lum 

o‘rin  egallaydi,  iqtisodiy  o‘sishning  keskin  o‘zgarishi  bosqichla­

rida,  jumladan  iqtisodiyotning  inqiroz  va  beqarorlik  bosqichlarida 

eksperimentdan  keng  foydalaniladi.  Iqtisodiy  islohotlami  amalga 

oshirish  paytida  eksperiment  alohida  o ‘ringa  ega.  Iqtisodiy  islohot­

lami  amalga  oshirish  uchun  puxta  tayyorgarlik  ko‘rish,  ya’ni  ilmiy 

tajriba,  eksperiment  o‘tkazish  hisob-kitob  vositasiga  asoslanish  va 

ilmiy yo‘nalishlami  ishlab  chiqish talab  etiladi.  Iqtisodiyot  sohasida 

o ‘tkaziladigan  eksperimentlarga  erkin  iqtisodiy  hududlarni  tashkil 

etish, muayyan iqtisodiy tadbirlami alohida korxona yoki hududlarda 

sinovdan o ‘tkazish kabilami misol tariqasida keltirish mumkin. Jum­

ladan,  0 ‘zbekistonda zarar ko‘rib ishlovchi shirkat xo‘jaliklarini fer- 

mer xo‘jaliklarga aylantirish jarayoni  dastlab  Qoraqalpog‘iston  Res- 

publikasining  Ellikqal’a  tumanida  tajribadan  o ‘tkazilib,  keyinchalik 

boshqa tuman va viloyatlarda bosqichma-bosqich amalga oshirilgan- 

ligini ham iqtisodiy eksperiment sifatida baholash mumkin.


Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   45   46   47   48   49   50   51   52   ...   1093




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish