Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov



Download 18,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet274/1093
Sana18.01.2022
Hajmi18,63 Mb.
#388875
1   ...   270   271   272   273   274   275   276   277   ...   1093
Bog'liq
83. Iqtisodiyot nazariyasi. Xodiyev B.Y, Shodmonov SH.SH

talabning narxdan

 

tashqari omillari 

deyiladi.

Talabga narxdan tashqari quyidagi asosiy omillar ta’sir ko‘rsatadi:

1) iste’molchining didi;

2) bozordagi iste’molchilar soni;

3) iste’molchining daromadlari;

4) bir-biriga bog‘liq tovarlaming narxi;

5) kelajakda narx va daromadlaming o‘zgarishi ehtimoli.

196



Bu  omillaming  o‘zgarishi  talab  hajmining  o‘zgarishiga  qanday 

ta’sir ko‘rsatishini qarab chiqamiz.

1. 

Biror mahsulotga  iste’molchi  dididagi  ijobiy  o ‘zgarish  ro‘y 



bersa,  narxning  tegishli  darajasida  unga  bo‘lgan  talab  ortadi.  Bu 

o‘rinda  real  hayotda  iste’molchilar  «moda»,  ya’ni  biron-bir  tovar- 

ning keng rusum bo‘lgan turini  sotib  olishga harakat qilishlarini mi- 

sol  keltirish  mumkin.  Iste’molchi  didiga  salbiy  ta’sir ko‘rsatadigan 

holatlar talabning qisqarishiga olib keladi.

2. 


0 ‘z-o‘zidan  aniqki,  bozorda  iste’molchilar  soni  ko‘paysa, 

talab  ortadi,  iste’molchilaming  soni  kamaysa,  talab  qisqaradi.  Ma­

salan,  aloqa  vositalarining  takomillashuvi  xalqaro  moliyaviy  bozor 

doirasini,  undagi  qimmatli  qog‘ozlaming  oldi-sotdi  jarayonlarida 

ishtirok etuvchilar sonini mislsiz kengaytiradi hamda aksiya va obli- 

gatsiya kabi moliyaviy aktivlarga bo‘lgan talabning o ‘sishiga olib ke­

ladi.  Tug‘ilish darajasining pasayishi bolalar bog‘chasi va maktabga 

bo‘lgan talabni kamaytiradi.

3. 

Pul daromadi o‘zgarishining talab hajmiga ta’siri boshqa omil- 



larga qaraganda ancha murakkab.  Pul daromadining ortishi juda ko‘p 

tovarlarga talabni nisbatan oshiradi, daromadning kamayishi esa bun­

day tovarlarga talabni  kamaytiradi.  Daromad  oshsa,  uning  o ‘sishiga 

qarab iste’molchilar aksariyat hollarda narxi yuqori bo‘lsada, ko‘proq 

sifatli tovarlami xarid qilishga harakat qilishadi. Bunda ular non, kar- 

toshka,  karam  kabi  mahsulotlami  kamroq  sotib  olishlari  mumkin. 

Chunki  ortiqcha  daromad  ularga  ancha  yuqori  oqsil  tarkibiga  ega 

bo‘lgan oziq-ovqat mahsulotlari, masalan,  go‘sht va sut mahsulotlari 

xarid  qilish  imkonini  beradi. 


Download 18,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   270   271   272   273   274   275   276   277   ...   1093




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish