Toshkent davlat yuridik universiteti

Uchinchi boshqichda
bozorda narxlarning qaror topayotgan 
oʻzgarishlarini oʻrganish va sharoitlari boʻyicha oʻxshash boʻlgan boshqa 
bozorlardagi narxlar bilan ularni taqqoslash amalga oshiriladi. 
To‘rtinchi bosqichda
kelishib olingan harakatlar va raqobatni 
cheklaydigan bitimlar tuzish sodir etilishining bevosita yoki bilvosita 
dalillari aniqlanadi. 
So‘nggi bosqichda
tovar yoki moliya bozorida davlat tomonidan 
tartibga solish mavjud boʻlgan taqdirda raqobat toʻgʻrisidagi qonun 
hujjatlariga qarama-qarshiliklarning mavjud emasligi aniqlanadi. 
Davlat boshqaruvi organlari, mahalliy davlat hokimiyati organlari va 
yuridik shaxslar birlashmalarining tovar yoki moliya bozorining normal 
faoliyat ko‘rsatishiga, raqobatni rivojlantirishga to‘sqinlik qiluvchi hamda 
isteʼmolchilarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini kamsituvchi 
harakatlariga (1) narxlarni yoki tariflarni oshirishga, pasaytirishga, saqlab 
turish, (2) tegishli bozorni hududiy prinsip boʻyicha realizatsiya qilish yoki 
xaridlar hajmi boʻyicha tovarlarning xillari boʻyicha yoxud tovarlarni 
sotuvchilar yoki sotib oluvchilar, tovar buyurtmachilari doirasi boʻyicha 
bo‘lib olish, (3) xo‘jalik yurituvchi subyektlarning bozorga kirishini 
cheklashga yoki ularni bozordan chetlatishga olib keladigan kelishib 
olingan harakatlari va kelishuvlari kiradi. 
Oʻzbekiston qonunchiligi davlat boshqaruvi organlari va mahalliy 
davlat hokimiyati organlarining raqobatni cheklaydigan bitimlarini 
quyidagicha tavsiflaydi: 
birinchidan, faoliyatning biror bir sohasida yangi xoʻjalik yurituvchi 
subyektlarni tashkil etishga cheklovlar joriy etishi, shuningdek, 
faoliyatning ayrim turlarini amalga oshirishni yoki muayyan tovarlar 
ishlab chiqarishni man etishi; 
ikkinchidan, 
shartnomalar 
tuzishda 
ustunlik 
berish, 
sotib 
oluvchilarning muayyan doirasiga tovarlarni birinchi navbatda realizatsiya 
qilish, moliyaviy mablagʻlarning manbalarini tanlash va ulardan 
foydalanish yoʻnalishlarining afzalligi toʻgʻrisida xoʻjalik yurituvchi 
subyektga koʻrsatmalar berish;

---

179 
uchinchidan, ayrim xoʻjalik yurituvchi subyektlarga ularni tovar yoki 
moliya bozorida faoliyat koʻrsatayotgan boshqa xoʻjalik yurituvchi 
subyektlarga nisbatan afzal holatga qoʻyadigan imtiyozlar, preferensiyalar 
va yengilliklarni asossiz ravishda berish. 
to’rtinchidan, davlat organlari tomonidan xoʻjalik yurituvchi 
subyektlarning ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) aksiyalarni (ulushlarni) 
olish, oʻz vazifalarini xoʻjalik yurituvchi subyektlarning vazifalari bilan 
qoʻshib bajarishi hamda ayrim xoʻjalik yurituvchi subyektlarning faoliyati 
uchun boshqa kamsituvchi yoki imtiyozli shartlar (sharoitlar) belgilash; 
beshinchidan, mazkur davlat organlarining oʻz vazifalarini xoʻjalik 
yurituvchi subyektlarning vazifalari bilan qoʻshib bajarishi.