|
Inkasso topshiriqnomalari bilan hisob-kitoblar
Inkasso topshiriqnomasi – mablag‘larni oluvchining inkasso
topshiriqnomasida koʻrsatilgan summani mablag‘larni to‘lovchining
hisobvarag‘idan so‘zsiz ravishda hisobdan chiqarish boʻyicha topshirig‘i
nazarda tutilgan hisob-kitob hujjati. Inkasso topshiriqnomasi xo‘jalik
yurituvchi subyektlarning faqat asosiy talab qilib olinguncha depozit
hisobvarag‘iga taqdim etilishi mumkin.
Inkasso topshiriqnomasini topshirish yoki jo‘natishda u bankning bosh
buxgalteri va mijozning hisobvarag‘iga xizmat koʻrsatuvchi buxgalterning
imzosi va bankning muhri bilan tasdiqlanadi hamda quyidagi maʼlumotlar
koʻrsatilgan holda ustxat yoziladi:
inkasso topshiriqnomasining bankka kelib tushgan sanasi;
inkasso topshiriqnomasi boʻyicha mablag‘ qisman to‘langan
bo‘lsa, undirib olingan summaning miqdori;
inkasso topshiriqnomasini topshirish yoki jo‘natish sanasi.
Tadbirkorlik faoliyati subyektlari hisob va hisobotni qonun
hujjatlariga muvofiq yuritadi. Hisobot tadbirkorlik subyektining xohishiga
ko‘ra qog‘ozda va (yoki) elektron shaklda tayyorlanishi mumkin.
Tadbirkorlik subyektlarining elektron shaklda taqdim etilgan hisoboti
tadbirkorlik subyektining elektron raqamli imzosi bilan tasdiqlanadi.
Davlat tadbirkorlik subyektlari tomonidan elektron shaklda hisob
yuritilishini dasturiy ta’minotni imtiyozli shartlarda yoki bepul tarqatish
orqali rag‘batlantiradi.
Kichik tadbirkorlik subyektlari faqat davlat statistika organlari va
davlat soliq xizmati organlariga, yakka tartibdagi tadbirkorlar esa davlat
soliq xizmati organlariga belgilangan shakllarda hisobot taqdim etadi.
138
NAZORAT UCHUN SAVOL VA KAZUSLAR:
1.
Tadbirkorlik faoliyatida mehnat huquqiy kafolatlarni izohlab
bering.
2.
Tadbirkorlik faoliyatida shartnomalar tushunchasi, tuzish tartibi,
turlari va ularning oʻziga xos xususiyatlarini bayon eting? Tahlil qiling.
3.
Tadbirkorlik faoliyati shartnomalarida taraflar javobgarligini
tushuntirib bering.
4.
Tadbirkorlik faoliyatida hisob-kitoblarning qanday turlari mavjud?
5.
“AGROMACH” mas’uliyati cheklangan jamiyati shaklidagi chet
el korxonasi (lizing beruvchi) hamda fermer xo‘jaligi (lizing oluvchi)
o‘rtasida 2011-yil 31-martda 147-son lizing shartnomasi tuzilib, bahosi
180 751,20 AQSH dollari bo‘lgan 1 dona “MX 255” markali “KASE IH
Magnum 4 VD EMERGING” traktor lizingga berilgan. Shundan 158 760
AQSH dollari lizing obyekti qiymatini, 21 991,20 AQSH dollari foizlarni
tashkil qilgan. Lizing shartnomasi boʻyicha majburiyatlar bajarilishining
ta’minoti sifatida lizing oluvchi, lizing beruvchi hamda “TRUST”
aksiyadorlik jamiyati (kafil) o‘rtasida 2011-yil 31-martda 12/243-son
kafillik shartnomasi tuzilgan Lizing beruvchi MChJ chet el korxonasi
tomonidan lizing shartnomasi boʻyicha majburiyatlar o‘z vaqtida bajarilib
lizing obyekti o‘z vaqtida lizingga berilgan. Lekin lizing oluvchi esa
to‘lovlarni uch oy ketma-ket to‘lolmadi. Lizing beruvchi esa buni lizing
oluvchi tomonidan shartnoma majburiyatlari muntazam bajarilmagan deb
hisoblab, sudga da’vo arizasi bilan murojaat qilgan hamda lizing
shartnomasini muddatidan oldin bekor qilishni, lizing obyekti bo‘lgan
traktorni lizing beruvchiga qaytarishni va to‘lanmagan lizing to‘lovlarini
kafildan undirishni so‘ragan.
Vaziyatga huquqiy baho bering.
6.
“Tulpor” АJ direktori xizmat safaridaligida uning shartnomalar
tuzishga ishonchnomasi bo‘lgan o‘rinbosari mustaqil ravishda kuzatuv
kengashi bilan kelishmasdan 50 mln so‘mlik qurilish ishlarini bajarishga
“Rivojlanish” MChJ bilan shartnomani imzoladi, o‘rinbosar “Rivojlanish”
MChJning ustav fondida 30 foizlik ulushga ega. “Rivojlanish” MChJning
hisob-kitob raqamiga 25 mln so‘m bo‘nak o‘tkazildi.
Safardan qaytgach, rahbar pudrat shartnomasini bekor qilishni talab
qildi, chunki unda pudrat ishlari summasi oshirib yuborilgan edi.
“Rivojlanish” MChJga bir necha bor xat yozildi. Biroq “Rivojlanish”
MChJ rahbariyati shartnomani bekor qilishdan bosh tortdi.
Ushbu vaziyatda kimning harakati qonuniy hisoblanadi?
139
Do'stlaringiz bilan baham: |
