Toshkent davlat yuridik universiteti

Yer  kodeksining  17-
moddasida 
fuqarolar va yuridik shaxslarning yer uchastkalariga bo‘lgan 
huquqlari bayon qilingan bo‘lib, “mulk huquqi” asosida egalik qiladilar, 
deb  belgilangan.  Bu  o‘rindagi  “mulk  huquqi  asosida”  iborasi  fuqarolar 
va  yuridik  shaxslar  yerga  nisbatan  xususiy  mulk  huquqiga  egadirlar, 
degan  ma’noni  ifodalaydi.  Chunki  fuqarolar  va  yuridik  shaxslarning 
“mulk huquqi” har doim xususiy mulk huquqidir.   
Yer  kodeksining  18-moddasida
  esa  yuridik  va  jismoniy 
shaxslarning yer uchastkalariga bo‘lgan mulk huquqining vujudga kelish 
asoslari belgilangan bo‘lib, unga ko‘ra O‘zbekiston fuqarolari va yuridik 
shaxslari  yer  uchastkalaridan  savdo  va  xizmat  ko‘rsatish  maqsadlarida, 
chet davlatlar va xalqaro tashkilotlar o‘z vakolatxonalarini joylashtirish, 
chet ellik yuridik va jismoniy shaxslar, shuningdek, respublikada doimiy 
istiqomat qiluvchi va yashash uchun guvohnomasi bo‘lgan shaxslar uy-
joy  qurish  maqsadida  mulk  huquqi  asosida  foydalanadilar.  O‘zbekiston 
Respublikasida 
tegishli 
yer 
uchastkalari 
yuqorida 
belgilangan 
maqsadlarda  Vazirlar  Mahkamasi,  mahalliy  hokimiyat  organlari 
tomonidan sotiladi.  

---

43 
 
Bozor  munosabatlari  sharoitida  tabiiy  resurslarga  nisbatan  mulk 
huquqi  o‘ziga  xos  xususiyatlarga  ega  bo‘lib,  ular  ichida  yer  ayniqsa 
alohida o‘rin tutadi.  
 
Dunyoning  ko‘pchilik  rivojlangan  davlatlarida 
yer  fuqarolik  ayirboshlash  ob’ekti  doirasiga 
kiritilishiga qaramay, unga nisbatan umumiy tartibda davlat mulkchiligi 
saqlanib qoladi. Ya’ni, davlat yuridik va jismoniy shaxslarning xususiy 
mulki  hisoblangan  yer  uchastkalarining  sifati,  ulardan  maqsadli 
foydalanilayotganligi,    yerlarning  bo‘sh  yotmaganligi  kabi  holatlar 
ustidan doimiy nazorat olib boradi.