Toshkent davlat yuridik universiteti

Gyermaniyada  yer 
munosabatlarini  huquqiy  tartibga  solish 
asoslarini  Konstitutsiya  (1949  yil);  Fuqarolik  kodeksi;  “yer  kitoblarini 
yuritish  tartibi  to‘g‘risida”gi,  “yer  tuzish  to‘g‘risida”gi,  “Ashyoviy 
huquqlarni  yaxshilash  to‘g‘risida”gi  fedyeral  qonunlar,  shuningdek,  yer 
uchastkasining  bozor  qiymatini  ainqlash  bo‘yicha  direktivalar  tashkil 
qiladi.  
Gyermaniyada  yer  oldi-sotdisi  tartib-taomillari  Fuqarolik  tuzuklari 
bilan tartibga solinadi. Qishloq xo‘jaligi yerlari uchun qo‘shimcha tarzda 
“yer uchastkalari muomalasi to‘g‘risida”gi Qonun ham amal qilib, uning 
maqsadi  –  mulkning  asossiz  ravishda  maydalashib  ketishining  oldini 
 
64
 Daniel R. Mandelker. Land Use Law. 3-d edition. – Lexis, 1996.  
65
  Уильям  Бернам.  Правовая  система  Соединенных  Штатов  Америки.  3-й  выпуск.  Научный  редактор: 
заслуженный профессор права им. Р.Райса В.А.Власихин. – М.: Новая юстиция, 2006. – С. 762. 

---

233 
 
olish  hamda  ushbu  yerlarning  qishloq  xo‘jaligi  maqsadlarida 
foydalanilishini  ta’minlashdan  iboratdir.  Shuningdek,  “Ijara  prinsiplari 
to‘g‘risida”gi  Qonun  yerlardan  qishloq  xo‘jaligi  maqsadida 
foydalanishni  ta’minlash  maqsadida  ushbu  qoidalarni  qo‘llab-
quvvatlaydi.  
Gyermaniya  Konstitutsiyasining  14-moddasida  yerlarning  davlat 
tomonidan alohida muhofaza qilinishini belgilaydi. yerga nisbatan mulk 
huquqi  mazmuni  va  chegaralari  qonun  bilan  belgilanadi.  Asosiy 
qonunning 19-moddasiga asosan, bunday qonunlar umumiy amal qiladi 
va har bir aniq holatda qo‘llaniladi.   
Gyermaniyada yer tavsifi ikkita reestrda o‘z ifodasini topadi. Ushbu 
reestrlardan biri – ko‘chmas mulk kadastri alohida yer uchastkalarining 
geometrik  xususiyatlarini  ifodalaydi.  Ikkinchi  reestr  ko‘chmas  mulk 
kadastriga  asoslanadi  va  yer  uchastkasiga  nisbatan  huquqlar  majmuini 
ifodalaydi  va  moddiy-huquqiy  xususiyat  kasb  etadi.  Gyermaniyada  yer 
uchastkasini  olib  qo‘yish  jamiyat  manfaatlari  yo‘lida,  shu  jumladan, 
transport  yo‘llarini  qurish,  shaharsozlikni  rejalashtirish,  sanoat 
ob’yektlarini  joylashtirish,  yerni  qayta  tuzish  va  b.q.  amalga  oshirilishi 
mumkin.    yerdan  foydalanishni  tartibga  solish  bo‘yicha  davlatning 
qonuniy 
vazifasi 
yer 
uchastkalaridan 
foydalanishda 
umumiy 
manfaatlarni kafolatlashdan iboratdir.