Toshkent davlat yuridik universiteti

Shahar  tipidagi  posyolka
  -  bu  shaharga  o‘xshab  ketadigan,  lekin 
unga  nisbatan  kichikroq  miqdordaligi  bilan  farq  qiladigan  aholi 

---

162 
 
punktidir.  Agar  shahar  tipidagi  posyolkalarning  maydoni  kengaytirilsa, 
ularni shahar tipidagi aholi punktiga aylantirish mumkin. Shahar tipidagi 
posyolkalar  aholi  punktlari  tizimida  shahar  aholi  punkti  bilan  qishloq 
aholi punkti o‘rtasida o‘ziga xos oraliq o‘rinni egallaydi. Shahar tipidagi 
posyolkalarda  shahar  aholi  punktlariga  ham,  qishloq  aholi  punktlariga 
ham xos bo‘lgan belgilar uchraydi.  
Aholi  punktlarining  shahar  va  qishloq  aholi  punktlariga  bo‘linishi 
tarixan ijtimoiy mehnat taqsimoti bilan bog‘liqdir, ya’ni ularni toifalarga 
chegaralaydigan  asosiy  belgisi  ular  aholisining  moddiy  ishlab 
chiqarishning  turli  sohalaridagi  ishtiroki  hisoblanadi.  Qishloq  aholi 
punktlari  mehnatga  layoqatli  aholisining  katta  qismi  qishloq  xo‘jaligi 
ijtimoiy  ishlab  chiqarishida  qatnashadi.  Shunday  qishloq  aholi 
punktlarida  sanoat,  transport  va  boshqa  korxonalar  joylashgan  bo‘lishi 
mumkin,  ammo  ulardagi  ishchi  va  xizmatchilar  ko‘pchilikni  tashkil 
etmaydilar.  
Shahar  va  qishloq  aholi  punktlari  huquqiy  holatida  farqlar  mavjud. 
Ushbu  farqlar  shundan  iboratki,  shahar  aholi  punktlari  mustaqil 
ma’muriy-hududiy  birlik  hisoblansalar,  qishloq  aholi  punktlari  esa 
mahalliy  o‘z-o‘zini  boshqarish  organlari  hududining  uncha  katta 
bo‘lmagan  qismini  egallaydilar  va  davlat  tuzilishining  ma’muriy-
hududiy tizimida eng quyi birlikni tashkil qiladilar. Shu sababdan shahar 
aholi punktlarining huquqiy holati qishloq aholi punktlarinikiga nisbatan 
ancha kengroq tartibga solingan.  
Aholi  punktlarini  shahar  toifasiga  o‘tkazish  davlat  hokimiyatining 
oliy  organlari  tomonidan  quyi  hokimiyat  organlarining  taqdimnomasi 
asosida 
belgilanadi. 
Viloyat, 
tuman, 
shahar 
xalq 
deputatlari 
kengashlarining  taqdimnomasiga  ko‘ra  aholi  punkti  O‘zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisining qaroriga binoan shahar toifasiga kiritiladi. 
Aholi  punktlarini  posyolkalar  toifasiga  kiritish  tuman  xalq  deputatlari 
kengashlarining  taqdimnomasiga  binoan  viloyat  hokimligining  qarori 
asosida  amalga  oshiriladi.  Aholi  punktlarini  qishloq  toifasiga  kiritish 
tuman hokimining qaroriga asosan amalga oshiriladi.