Toshkent davlat yuridik universiteti

Uchinchisi, yer huquqi
  maxsus o‘quv kursidir. Uning o‘quv kursi 
sifatidagi  hajmi,  mazmuni  va  maqsadlari  har  xil  darajadagi  o‘quv 
muassasalari uchun har xil bo‘lishi mumkin. 
  
Mustaqil  huquq  tarmog‘i  sifatidagi  yer  huquqi,  huquq  fanining  bir 
sohasi bo‘lgan yer huquqi va o‘quv kursi sifatidagi yer huquqi bir-biriga 
o‘xshamaydi va bir-birini aynan takrorlamaydi.  
O‘zbekiston  yer  huquqi  o‘z  tartibga  solish  predmetiga  ega. 
Ma’lumki,  huquq  predmeti  deb,  ijtimoiy  faoliyat  jarayonida  vujudga 
kelib,  qonun  hujjatlari  bilan  tartibga  solinadigan  erkin  munosabatlar 
tushuniladi.  Umume’tirof  etilgan  ushbu  qoidaga  asoslanib  aytish 
mumkinki,  yer  huquqining  predmeti,  ya’ni  uning  tartibga  solish 
doirasiga  qisqa  qilib  aytganda,  yer  tufayli  vujudga  keladigan  erkin 
ijtimoiy  munosabatlar  kiradi.  Yer  tufayli  vujudga  kelgan  hamma 
ijtimoiy  munosabatlar  ham  yer  huquqining  predmetini  tashkil 
etavermaydi.  Ularga  yerga  nisbatan  mulkchilik,  undan  foydalanish  va 

---

14 
 
muhofaza  qilish  bilan  bog‘liq  bo‘lgan  munosabatlar  kiradi.  Bu 
munosabatlar qisqacha holda yer munosabatlari deb ataladi.  
Yer  munosabatlarining  doirasi  juda  keng  bo‘lib,  faqatgina  yer 
huquqi  normalari  bilan  tartibga  solinmaydi.  Yer  huquqi  normalarini 
buzganlik  uchun  ma’muriy  javobgarlik  choralarining  qo‘llanilishi 
ma’muriy  huquq  normalari  bilan  tartibga  solinadi.  Qishloq  xo‘jalik 
kooperativlari  (shirkat  xo‘jaliklari),  fermer  va  dehqon  xo‘jaliklarining 
yerdan  foydalanish  huquqi  birgina  yer  huquqi  normalari  bilan  tartibga 
solinmasdan, balki agrar huquq normalari bilan ham tartibga solinadi.  
 
Yer  huquqi  munosabatlari  agrar,  xo‘jalik,  fuqarolik,  ma’muriy,  
moliya  va  boshqa  huquqlar  bilan  ham  tartibga  solinadi.  Yer  huquqi 
munosabatlarini  boshqa  huquq  normalari  bilan  tartibga  solinganda  o‘z 
tabiati  va  xususiyatini  yo‘qotmaydi.  Yer  munosabatlari  ob‘ekt 
hisoblangan  yerda  xo‘jalik  yuritish  va  ishlab  chiqarish  jarayonini 
qamrab olmaydi.