Тошкент давлат юридик университети

E’tibor bering! 
Limitlardan ortiq 
hajmda 
yoki 
limiti 
belgilanmasdan 
suvdan 
foydalanish 
iqtisodiy 
jarimalar 
qo‘llanilishiga asos bo‘ladi. Bu 
jarima har bir ortiqcha olingan 
suvning kubometriga ma’lum bir 
miqdor pul mablag‘ini undirishdan 
iborat bo‘ladi.

---

94 
xo‘jalik va tabiiy faktorlarning klassifikayasidir.
Yerlarni muhofaza qilish sohasida me’yorlar ikkita asosiy 
yo‘nalishga ega.
Birinchidan, 
sanoat, fuqarolik uy-joy qurilishi, foydali qazilmalarni 
qazib olish va qayta ishlash uchun hamda boshqa maqsadlarda yerlarni 
ajratib berishni tartibga solish yo‘li bilan yer fondidan oqilona 
foydalanishni ta’minlash.
Ikkinchidan, 
insonning ishlab chiqarish faoliyati natijasida 
rekultivatsiya orqali buzilgan yerlarning holatini yaxshilash. Yerlardan 
foydalanish va ularni muhofaza qilish sohasida asosiy qoidalar, kompleks 
standartlarning mazmuni va tarkibiga nisbatan talablar hududlarni 
ekologik va iqtisodiy imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda yer fondidan 
tizimli ravishda foydalanishni ta’minlash maqsadida belgilanadi.
Ekologik standartlashtirish 
“Standart” – inglizcha so‘zdan olingan bo‘lib “namuna”, “andoza”, 
“me’yor” degan ma’nolarni anglatib, u ko‘pchilik manfaatdor tomonlar 
kelishuvi asosida ishlab chiqilgan va ma’lum sohalarda eng maqbul 
darajali tartibga soladigan, faoliyatning har xil turlariga tegishli bo‘lgan 
umumiy va takror qo‘llaniladigan qoidalar, talablar va usullar belgilangan 
hamda vakolatli idora tomonidan tasdiqlangan me’yoriy hujjatdir.
Davlat organlarining normativ hujjatlariga qoida, me’yorlar va 
belgilangan ko‘rsatkichlarning kiritilishi 
standartlashtirish jarayoni
deb 
nomlanadi. Standartlar nafaqat moddalar, yarim mahsulotlar va tayyor 
mahsulotlarga, balki ularni ishlab chiqarish texnologik jarayonlariga 
hamda umumtexnik tusdagi qoida va talablarga ham ishlab chiqiladi.
Standartlarda vaqti-vaqti bilan fan va texnikaning oxirgi yutuqlarini, 
mahalliy va xorijiy tajribani hisobga olgan holda eskirgan ko‘rsatkichlar 
yangilab turiladi. Ular faqat mahsulotning xususiyati va undan foydalanish 
sifat ko‘rsatkichini aniqlash uchun zarur bo‘lgan talablarni belgilaydi.