Тошкент давлат юридик университети

O‘zbekiston 
Respublikasining 
Ma’muriy 
javobgarlik 
to‘g‘risidagi 
kodeksining 
23-moddasiga 
asosan, 
ma’muriy 
huquqbuzarliklarni sodir etganlik uchun quyidagi ma’muriy jazo 
turlari qo‘llaniladi.

---

144 
1)
jarima; 
2)
ma’muriy huquqbuzarliklarni sodir etish quroli hisoblangan yoki 
bevosita shunday bo‘lgan ashyoni musodara qilish; 
3)
ma’muriy qamoqqa olish. 
Umuman olganda, tabiiy resurslardan foydalanish talab va 
qoidalarini buzish hamda mazkur huquqbuzarliklarni sodir etish eng kam 
oylik ish haqining bir baravaridan uch baravarigacha, mansabdor 
shaxslarga esa uch baravardan yetti baravarigacha miqdorda jarima 
solishga sabab bo‘ladi. 
Ta’kidlash o‘rinliki, tabiiy resurslardan foydalanish talab va 
qoidalarini buzganlik uchun ma’muriy jazo choralarini qo‘llash tuman, 
shahar hokimliklari huzuridagi ma’muriy komissiyalar, o‘zini o‘zi 
boshqarish organlari, tuman, shahar sudlari, ichki ishlar organlari, tabiatni 
muhofaza qilish, sanitariya-veterinariya davlat inspeksiya organlari hamda 
ma’muriy jazo qo‘llash huquqiga ega bo‘lgan boshqa organlar tomonidan 
amalga oshiriladi. 
Masalan, 2016-yilda O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi inson 
huquqlari bo’yicha vakili (Ombudsman) manziliga fuqarolarning ekologik 
huquqlariga tegishli bo’lgan 44 ta shikoyat kelib tushgan. Bular: o’rmon, 
ichimlik suvi, suv ifloslanishi va maishiy chiqindilar, yovvoyi dorivor 
o’simliklarning muhofazasi va yer berish masalasiga oiddir
25
. 
E’tiborli tomoni shundaki, yer resurslaridan oqilona foydalanish va 
uni ekologik muhofaza qilish masalasini ijobiy hal etish, tadbirkorlarning 
huquqlari buzilgan ushbu holatlar yuzasidan prokuratura ta’siri choralari 
ko’rilib 2016-yilda 956 nafar shaxs intizomiy va ma’muriy javobgarlikka 
tortilgan, 11.4 mlrd. so’mlik undiruv to’g’risida sudlarga 242 ta ariza 
kiritilgan, 341 ta jinoiy ish qo’zg’atilgan. Ko’rilgan chora-tadbirlar 
natijasida 13.570 nafar tadbirkorlarning buzilgan huquqlari tiklangan.
26
Xullas, tabiat boyliklaridan foydalanish talablarini buzganlik uchun 
ma’muriy 
javobgarlikni 
qo‘llanilishi, 
bu 
sohadagi 
ekologik 
huquqbuzarliklarni oldini olishga yordam beradi.