Тошкент давлат юридик университети тадбиркорлик (бизнес) ҲУҚУҚИ

Оилавий тадбиркорлик 
Бугун ривожланган давлатлар тажрибасида кичик бизнес ва 
хусусий 
тадбиркорлик 
ижтимоий-иқтисодий 
барқарорликни 
таъминлашнинг энг самарали воситаси, аҳоли бандлиги ва 
даромадларини ошириб боришнинг муҳим омили сифатида эътироф 
этилмоқда. Мамлакатимизда ҳам мустақилликнинг дастлабки 
йилларидан бошлаб давлатимиз томонидан соҳа вакилларининг 
самарали фаолият юритиши учун зарур норматив-ҳуқуқий база 
яратилиб, мунтазам такомиллаштирилиб борилмоқда. 
Шуни алоҳида қайд этиш жоизки, 2012 йил 26 апрелда 
Ўзбекистон Республикасининг “Оилавий тадбиркорлик тўғрисида”ги 
қонунининг қабул қилинганлиги тадбиркорлик билан шуғулланиш 
истагини билдирган фуқароларга қўшимча имконият ва қулайликлар 
яратди. 
Гап оилавий тадбиркорликни амалга ошириш тўғрисида кетар 
экан, эр-xотиндан бири эр-xотиннинг умумий биргаликдаги мол-
мулкидан 
фойдаланадиган 
ҳолларда 
вужудга 
келадиган 
муносабатларни ҳуқуқий тартибга солиш масаласи муҳимдир. 
Чунончи қонунларда, никоҳ шартномасида ёки эр-xотин ўртасидаги 
ўзга келишувда бошқача қоида назарда тутилган бўлмаса, бундай 
ҳолда эр (xотин)нинг розилиги талаб қилинади. Бундай розилик 
нотариал тасдиқланган бўлиб, қайси мол-мулкдан фойдаланишга 
келишилган бўлса, ушбу мол-мулкка тегишли маълумотлар қайд 
этилиши лозим. 

---

II БОБ. Тадбиркорлик фаолияти субъектлари ва уларнинг турлари
44 
Юридик шаxс ташкил этмасдан тадбиркорлик фаолиятини 
амалга ошириш тадбиркорликнинг эр-xотиннинг умумий мол-мулки 
негизида 
улар 
томонидан 
амалга 
ошириладиган 
оилавий 
тадбиркорлик турида (иш муомалаларида) эр-xотин номидан эрнинг 
ёки xотиннинг розилиги билан улардан бири иштирок этади, бу 
розилик якка тартибдаги тадбиркор рўйxатдан ўтказилаётганда 
тасдиқланиши лозим.
Оилавий тадбиркорликда эр-xотиннинг умумий биргаликдаги 
мол-мулкидан фойдаланишда қонун оиланинг вояга етган бошқа 
аьзоларининг манфаатларини инобатга олган, xусусан, агар 
тадбиркорлик фаолияти объекти сифатида уй-жойдан фойдаланиш 
билан боғлиқ оилавий тадбиркорлик амалга оширилаётганда уй-жой 
мулкдорларидан бирининг иш муомалаларига киришиши оиланинг 
вояга етган бошқа аьзоларининг нотариал тасдиқланган розилиги 
бўлган тақдирда амалга оширилади. 
Бундан ташқари, оилавий тадбиркорликни юридик шахс ташкил 
этмаган ҳолда олиб бориш тартиби 
Ўзбекистон Республикаси 
Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 29 июлдаги “Юридик шахс 
ташкил этмасдан оилавий тадбиркорликни ҳамда ҳунармандчилик 
фаолиятини ривожлантириш ва кенгайтириш чора-тадбирлари 
тўғрисида” 216-сон қарорида 
ҳам кўрсатилган. 
Юридик шахс ташкил этган ҳолда амалга ошириладиган 
оилавий тадбиркорликнинг ташкилий-ҳуқуқий шакли