Тошкент давлат юридик университети тадбиркорлик (бизнес) ҲУҚУҚИ

Алоҳида махсус ҳуқуқий
ҳимоя тизимини жорий этиш орқали 
“заиф” субъектлар бошқа субъектлар имкониятлари даражаси 
бўйича тенглашади. Демак, махсус ҳуқуқий ҳимоя тизими энг 
аввало, субъектлар тенг ҳуқуқлилигини реал жиҳатдан таъминлашга 
қаратилади. 
Шу маънода махсус ҳуқуқий ҳимоя тизими ҳуқуқ тартиботнинг 
зарурий таркибий қисми ҳисобланади. 
Шуни ишонч билан таькидлаш мумкинки, бугунги кунда 
мамлакатимизда тадбиркорлик субъектларини ҳуқуқий ҳимоя қилиш 
тизими шакллантирилди ва унинг ташкилий меxанизми яратилди.
Бу тизимда 
тадбиркорнинг шаxси 
ҳам муҳим ўрин тутади. 
Биринчи галда тадбиркор ўз ҳуқуқларини, қонуний манфаатларини 
англаб етган бўлиши ва ҳуқуқий саводxон бўлиши лозим. Акс ҳолда 
унинг ҳақ-ҳуқуқлари ҳимоя қилиниши учун қандай тизим 
яратилмасин, у самарали фаолият кўрсата олмайди. Аслини олганда, 
тадбиркор ўз ҳуқуқ ва бурчларини билмаса ундан қандай 
фойдаланишни ҳам, уни қандай ҳимоя қилишни ҳам, ва ҳатто, ҳуқуқи 

---

XII БОБ. Тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқ ва қонуний 
манфаатларини ҳимоя қилиш 
340 
бузилган ҳолларда ўз ҳуқуқлари бузилганлигини ҳам англаб етмайди. 
Ҳар бир тадбиркорлик субьекти ўз ҳуқуқ ва манфаатларини ҳар 
қандай бузилишлардан,энг аввало, ўзлари фаол ҳимоя қиладилар ва 
қонунда йўл қўйилган барча воситалардан (ўзини-ўзи ҳимоя, суд 
орқали ҳимояланиш, оператив таъсир усулларини қўллаш ва ш.к.) 
фойдаланишга ҳақли. Агар тадбиркор ўз бузилган ҳуқуқларини ҳимоя 
қилишни ўзи xоҳламаса (агар бунда учинчи шаxслар ёки давлат 
манфаатларига путур етказилган ёки тадбиркор ҳимояланиши 
лаёқатига эга бўлмаган ҳоллар мустасно) ҳеч ким унинг ҳуқуқларини 
ҳимоя қилиш тўғрисида талаб қўя олмайди. Қонунларда 
тадбиркорларни ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг юридик 
имкониятлари белгилаб қўйилади, бу имкониятдан фойдаланиш, 
уларни амалга ошириш тадбиркорнинг ўзига боғлиқ.